FASO-Nieuwsbrief 2021 nr. 1

Het bestuur van de FASO wil eerst iedereen het allerbeste wensen voor 2021. De dagen lengen al en het vaccineren is begonnen. Laten we hopen dat het zover komt dat we dit voorjaar, weer muziek kunnen maken. In de tussentijd zullen wij allemaal, als orkesten en als leden van de orkesten, creatieve manieren moeten vinden om toch in contact met elkaar te kunnen blijven. Met de instructiefilmpjes van philharmonie zuidnederland (mede in opdracht van FASO gemaakt) kunt u ondertussen in vorm blijven.  Links kunt u ook vinden onder nieuws op www.faso.eu 

Een aantal van deze links:  

Mark Boonstra - Trombone

https://youtu.be/8fGlnNV5Sak

Tijmen Wehlburg - Violist

https://youtu.be/771WyJ7eiXo

Roger Debougnoux - Klarinet

https://youtu.be/Ue76zQIntp8

Jozsef Auer - Fagottist

https://youtu.be/h6iY4gmUzN0

Rares Mihailescu - Cello

https://youtu.be/FEiFCSLiCBw

Alice Poulussen - Fluit

https://youtu.be/D_ElAaY3ObU

Frank Nelissen – Slag

https://youtu.be/LkwCgRhgw14

De Vereniging Huismuziek heeft heel veel mooie webinars. Zo ook een webinar over Jamulus, een mooi systeem om samen te kunnen spelen zonder veel vertraging op de lijn. Als je dit webinar alsnog wilt bekijken, kun je dit per mail aanvragen: info@huismuziek.nl  verderop in deze Nieuwsbrief vindt U een compilatie van het grote aanbod van Huismuziek.

Nelleke Geusebroek

Kennen jullie de Podcast Klassieke Mysteries van radio 4 al? Fantastische verhalen over componisten. Bijvoorbeeld over Britten hoe hij zijn Ceremony of Carols schreef op een schip dat werd bedreigd door onderzeeërs. De Britse douane pakt bij aankomst de muziek af omdat Britten er misschien geheime codes in had gestopt. Of over Anton von Webern, die per ongeluk wordt doodgeschoten door een zenuwachtige soldaat als hij even buiten een sigaretje gaat roken tijdens de avondklok. En natuurlijk over Mozart en hoe hij werkelijk aan zijn eind kwam. Kleine detectives zijn het. Klik hier voor meer informatie.

Webinar-tips (zie ook beneden onder ‘Huismuziek’)

Huismuziek biedt wekelijks webinars aan zoals de webinar over Philip Glass door Fokko Oldenhuis. Dat was erg interessant aldus een FASO lid. De volgende twee webinars van Fokko Oldenhuis zijn:
Boete en berouw – de Kanon Pokajanen van Arvo Pärt op vrijdag 12 februari (16.00-17.00). De Kanon wordt vergeleken met andere werken van Pärt om een beeld te krijgen van zijn compositiestijl. Ook wordt er geluisterd naar en gezongen uit gedeeltes uit dit magistrale werk.
Verre verten – de koormuziek van Pēteris Vasks op vrijdag 19 maart (16.00-17.00). Een kennismaking met deze bijzondere componist en zijn muziek onder andere door te luisteren naar en het zingen van gedeeltes uit verschillende werken uit zijn omvangrijke oeuvre.
De prijs voor een webinar is 5 tot 10 euro. Klik hier om deze en andere webinars te bekijken.

De voorbereidingen voor het internationale fagotfestival Bassoons for Future  zijn in volle gang. Dit evenement vindt plaats in Maastricht van 28 tot en met 31 oktober 2021. Het festival omvat masterclasses en samenspel, concoursen, workshops en concerten door gerenommeerde spelers uit binnen- en buitenland. Aanwezig zullen zijn bouwers van fagotten, professionals en liefhebbers van de fagot, jong en oud.

Op 28 oktober wordt het openingsconcert verzorgd door het Rotterdams Philharmonisch Orkest met solist Pieter Nuytten. Op die dag zijn er ook jeugdvoorstellingen, masterclasses plus de eerste ronde van het concours voor professionele fagottisten.

Op 29 oktober volgt de tweede ronde van het concours, geeft het rietkwintet Calefax een concert en zijn er masterclasses en workshops. Ook is er een markt , waar fagotten en allerhande benodigdheden worden verkocht.

Op 30 oktober geeft top-fagottist Bram van Sambeek een concert en houdt professor R. Kim een lezing over duurzaamheid. Ook is er een concours voor amateur fagottisten. 

Tenslotte volgt op zondag de 31^ste onder meer het finale concours en de wereldpremière van Flarden  voor 16 fagottisten.

Info: www.fagotnetwerk.org

CoMA Maastricht bestaat dit jaar tien jaar en organiseert daarom onder de naam: ‘Nieuwe Noten:  Componeren voor en door allen’ voor de derde keer een uitdagend festival voor amateurmusici en componisten. Het festival bestaat uit twee onderdelen, namelijk een compositiewedstrijd en een festivaldag op 5 maart 2022. Deze dag is een co-productie met Ensemble 88 en bedoeld voor amateurmusici. Het programma omvat avontuurlijke compositie-workshops, een samenspeel-ensemble en een afsluitend concert waar o.a. de winnaar van de compositiewedstrijd wordt uitgeroepen.

De compositiewedstrijd gaat nu van start en daarom roept CoMA alle componisten en compositiestudenten woonachtig in Nederland en België op om een ‘open score’ compositie aan te leveren. Met ‘open score’ wordt gevraagd een werk te componeren voor flexibel amateur ensemble, geschikt voor een verschillend aantal instrumenten en voor diverse combinaties van instrumenten.

De wedstrijd loopt van januari tot 1 september 2021. Op 1 oktober zullen de drie finalisten bekend gemaakt worden. De genomineerde werken worden ingestudeerd door CoMA ensembles en uitgevoerd tijdens de festivaldag op 5 maart 2022. Dan wordt ook de winnaar bekend gemaakt.

De juryleden zijn: Michael Finnissy, voorzitter; Wim Henderickx, Paul Pankert en Jesse Passenier.

De prijzen zijn: 1e prijs € 1500, 2e prijs € 750, 3e prijs € 250. Daarnaast wordt er een publieksprijs van € 250 uitgereikt. Met dank aan de FASO voor de bijdrage aan het prijzengeld.

Info: http://www.comamaastricht.nl/nl/festival-nieuwe-noten/compositie-wedstrijd/

Samen muziek maken wordt gekenmerkt door verbondenheid, samenwerking en vooral heel veel plezier maken. De anderhalve meter samenleving zorgt ervoor dat studenten zich eenzaam en afgezonderd voelen; kortom: geïsoleerd. Dit gevoel van isolatie belemmert niet alleen de muzikale kwaliteit, maar ook het speelplezier.

Het Nederlands Studenten Orkest (NSO) in Leiden heeft echter de unieke kans, vanwege de maandlange tournee, om als één huishouden te fungeren. Men wil de musicerende student de mogelijkheid bieden om samen te spelen en adembenemende muziek te maken door een quarantaine-orkest samen te stellen. Het quarantaine-orkest is een orkest waar muzikanten onderling ​geen afstand hoeven te houden, maar waar verder geen contact is met de buitenwereld. Zo kunnen ze met ongeremd plezier genieten van hun passie.

Het niet houden van afstand betekent niet dat het NSO alle richtlijnen uit het raam gooit. Integendeel: het project wordt ontworpen in nauw overleg met plaatselijke gemeenten, de GGD's, veiligheidsregio's en het RIVM. Het NSO wil graag het imago van studenten die luchtig omgaan met de richtlijnen terugdraaien, want alleen door een serieuze aanpak kan het project veilig zijn. Veilig voor deelnemers en personeel, maar ook vooral voor bezoekers en publiek. Eind mei zijn de repetities; daaraan voorafgaand vinden audities plaats. De concerten vinden in augustus plaats.

Kaarten zijn binnenkort verkrijgbaar.

Info: www.nso.nl

In 2022 bestaat de Vereniging Rotterdams Jeugd Symfonieorkest (RJSO) 50 jaar. RJSO telt drie jeugdorkesten en een studentenorkest. De vereniging werd in februari 1972 op initiatief van de Vereniging Jeugd en Muziek en concertgebouw De Doelen opgericht. Dat betekent dus tijd voor een lustrumfeest. Gedurende het jaar 2022 worden - indien dit allemaal weer veilig mogelijk is - vele activiteiten georganiseerd.

Een aantal onderdelen en activiteiten van het lustrum wordt nu al opgestart. In de loop van volgend jaar zullen de volledige plannen bekend worden gemaakt. 

RJSO draait - met uitzondering van de dirigenten - volledig op vrijwilligers.  Met het oog op het naderende lustrum zou men graag kunnen rekenen op uitbreiding van het vrijwilligersbestand. 

Wie dit leuk lijkt, graag een bericht aan het bestuur.   

Info: www.rjso.nl

Het is voor amateur-musici altijd een hele gebeurtenis als hun orkest mag optreden met een beroemd solist. Het Bataafs Symfonie Orkest (BSO) in Den Haag kende in de jaren tachtig een periode, dat de Shell ruimhartig subsidies verstrekte en zo konden als solisten ooit Daniël Wayenberg (1^ste Pianoconcert Beethoven) en Jean Decroos (celloconcert St.Saëns) worden aangetrokken.

‘Beethoven’

Toen in 1978 Het Haags Symfonie Orkest (HASO) 50 jaar bestond, werd dat jubileum groots  gevierd, mogelijk gemaakt door een subsidie van de gemeente.

Het bestuur besloot overmoedig om top-violiste Vera Beths uit te nodigen om Beethovens vioolconcert te spelen. Als 2^e fagottiste was ik nog niet zo lang lid en ik verheugde enorm op dit uitzonderlijk optreden.

We gingen repeteren; de tijd was benauwend kort en al gauw bleek dat dit werk voor het toenmalige, nog niet erg geoefende orkest toch wel wat hoog gegrepen was. De houtblazers konden hun soli niet vlekkeloos onder de knie krijgen en de strijkers…. in mijn herinnering klonk het allemaal nogal rommelig.

Toen kwam Vera Beths opdagen, niet wetend wat haar boven het hoofd hing. Ze zou twee keer met ons oefenen.

Nog zie ik haar staan naast onze, al wat oudere dirigent, die absoluut niet tegen een dergelijke beroemdheid opgewassen bleek en een onderdanige houding aannam. Dan moet je net Vera Beths hebben… Zij keek ons doordringend aan vanonder haar ponyhaar en richtte haar felle blik meedogenloos op de speler die zat te stuntelen.

Kortom, we brachten er niets van terecht. Op een gegeven moment schoof ze de knalrood ogende dirigent terzijde om dan zelf maar, zwaaiend met haar strijkstok, de maat aan te geven. Het was een beschamende puinhoop.

Er vond een spoedberaad plaats en we kregen te horen dat het vioolconcert werd geschrapt en dat we de beide vioolromances van Beethoven (op. 40 en 50) zouden uitvoeren, die een stuk eenvoudiger zijn. Maar we hadden nog maar een week! De dirigent liet elke avond bij hem thuis enkele orkestleden opdraven om met hen te oefenen. Mijn fagotmaatje en ik kwamen samen ook aan de beurt en ik moet zeggen, hij pakte het toen wel grondig aan.

Uiteindelijk werd dit jubileumconcert in Diligentia - dankzij deze noodgreep - toch nog een groot succes. Bovendien componeerde Jurriaan Andriessen speciaal voor het HASO toen zijn 8^ste symfonie La Célébratione, die nog regelmatig bij amateurorkesten op de lessenaar staat.

Ninon Vis

In maart is het alweer een jaar geleden dat Nederland (deels) op slot ging en normaal concertbezoek niet meer mogelijk was. Als ‘pleister op de wonde’ worden voor een deel concerten via live-stream uitgezonden en zijn er - dank zij de computer en internet - vervangende mogelijkheden om met eigen voorkeuren intensief naar muziek te luisteren. Via streamingdiensten zoals Spotify, Deezer en Google play Music kan men zijn eigen speellijsten samenstellen en beluisteren. Zelf geef ik de voorkeur aan YouTube (www.youtube.com). Met de koptelefoon op aan de laptop en zoeken maar…. op componist, op titel, op orkest, op dirigent, op concertzaal, op muziekgenre, etc. Op deze manier ben ik al veel mooie en onverwachte dingen tegen gekomen. YouTube is voor mij (als lid van de programma commissie) ook regelmatig een grote hulp bij het zoeken naar geschikte werken voor koor en orkest voor de programma’s van Toonkunst Bussum. In 2019 werd besloten om in december 2020 een Beethovenprogramma te brengen met een groot koorwerk en een (voor ons speelbare) symfonie. Zo kreeg ik via ‘Symfonieën Beethoven’ honderden opnames aangeboden. Ik herinnerde mij mooie opnames van de Roemeense dirigent Sergiu Celibidache en ben daar toen ‘ingedoken’. En weer was ik compleet verrast door de hoge kwaliteit van de uitvoeringen. Celibidache werkte tot ongeveer 1990 als dirigent en is daarna (ten onrechte) nogal in de vergetelheid geraakt. Daarom bij dezen een kort overzicht van zijn leven.    

Sergiu Celibidache en de Beethoven symfonieën

Sergiu Celibidache (1912-1996) studeerde muziek in Boekarest en Parijs en wiskunde en filosofie in Berlijn. In 1945 werd hij interim dirigent bij de Berliner Philharmoniker als vervanger van de geschorste Wilhelm Furtwängler. Toen deze in 1952 stierf, kozen ‘De Berliner’ echter Herbert von Karajan als chef-dirigent in plaats van Celibidache, hetgeen deze zijn leven lang niet heeft kunnen verkroppen. De reden dat men voor Von Karajan koos, was, dat deze opnames wilde maken, terwijl Celibidache daar een absoluut tegenstander van was. “Muziek”, zo Celibidache, “moet in één keer goed zijn en in één keer ‘vloeien’, zonder fragmenten over te moeten doen”. (Na zijn dood in 1996 kwam wel een gigantisch archief van live-opnames vrij, waarvoor de erven deels toestemming gegeven hebben om te publiceren.)

Vanaf 1952 werkte Celibidache internationaal als gastdirigent bij veel prominente orkesten. In 1979 werd hij chef-dirigent van de Münchener Philharmoniker. Hij bracht dit orkest tot de wereldtop en bij tijd-en-wijle stond het orkest uit München in hoger aanzien dan ‘De Berliner’. Het leek wel of dit de revanche van Celibidache op ‘Berlijn’ was. Als Bruckner ‘interpreet’ was hij wereldvermaard, maar ook zijn uitvoeringen van andere grote componisten zoals Mozart en Beethoven waren vaak onovertroffen.

In zijn Beethoven symfonieën zijn de langzame delen voor de huidige tijd misschien wel erg langzaam, maar ze zijn van een fabuleuze schoonheid. Als ik naar zijn opnames van deze symfonieën luister, valt me steeds weer de grote doorzichtigheid op; er is geen noot van de partituur die geen plekje in de uitvoering krijgt. Dit was ook zijn uitgangspunt onder het motto: “De echt grote componisten schrijven geen onnodige noten!”

Van mijn twee favoriete Beethoven symfonieën - de zevende en de zesde - zijn meerdere opnames op YouTube te beluisteren, de meeste met zijn orkest uit München. Zoals hierboven al gemeld, zijn de uitvoeringen van een verrassende kwaliteit, zowel in artistiek als opname technisch. En daarbij te bedenken dat alle opnames van ‘vóór 1990 zijn.

Maar, zoals hierboven al gemeld: YouTube heeft veel meer te bieden. Zoekt u bijvoorbeeld eens op ‘Piccolo en Saxo’ of op ‘Eastern Western Divan Orchestra’ en laat u hierdoor (en door vele andere opnames) verrassen. Alvast veel luisterplezier gewenst door

Wil Senden

Wie als amateur in groepsverband muziek beoefent, zal herkennen dat die activiteit zowel een muzikale als een sociale component heeft. Die sociale component heeft natuurlijk voor een deel te maken met het gezellig met elkaar van gedachten wisselen over uiteenlopende zaken, niet alleen muziek, en samen koffie drinken. Maar een belangrijke reden voor amateurs om samen te spelen, is dat samenspel altijd méér is dan de som der afzonderlijke deelnemende instrumenten. Je kunt nog zo veel en vaardig alleen spelen, maar in deze merkwaardige corona-periode wordt door de meeste amateurs niet zozeer het spelen gemist, maar vooral het samenspelen.

Symfonie-orkesten

Ik prijs me gelukkig dat ik na de zomer met de amateursymfonie-orkesten Con Sequenza in Delft en HSO Euterpe in Den Haag nog een aantal repetities heb kunnen doen, maar allengs werd duidelijk dat er voorlopig geen uitvoeringen zouden volgen. In beide orkesten is er daarom voor gekozen om repertoire op de lessenaar te nemen dat hoog op de wensenlijstjes van de orkestleden staat, maar mogelijk nooit door de orkesten zal worden uitgevoerd. Het is toch geweldig om er op die manier achter te komen waarom bijvoorbeeld de Klassieke Symfonie van Prokoviev zelden door amateurorkesten wordt geprogrammeerd.

Corelli

Laat in het vorig jaar heb ik nog wel fysiek samen kunnen spelen met een klein maar uitgelezen gezelschap. Dat was tijdens een adventsdienst in de Deutsche Evangelische Kirche in Den Haag, waar we met vijf strijkers, fagot, fluit en clavecimbel, delen speelden uit een Concerto Grosso van Corelli (nee, niet opus 6 nr 8, maar deze keer opus 6 nr 9, heel bijzonder). Verder enkele koralen, gezongen door een koor in enkele bezetting, en een Händel-sonate voor viool, fagot en continuo, in kleinere bezetting dus. De muzikanten zaten op grote afstand van elkaar voor in de behoorlijk grote kerk, die tijdens de dienst met 30 zeer gespreide gemeenteleden was gevuld.

Manfredini

Op de zaterdag voorafgaand aan deze dienst hebben we de te spelen werken geoefend, en bovendien opnamen gemaakt van weer andere liederen en delen van een prachtig Concerto Grosso van Manfredini. Deze opnamen zijn enkele weken later gebruikt in een geheel virtuele dienst op Kerstavond. Het was een feest om te doen, en voor mij heel bijzonder omdat ik er niet, zoals gebruikelijk bij dit soort gelegenheden, contrabas speelde, maar op de altviool, het instrument waarop ik in een grijs verleden mijn intrede deed in de wereld van de amateursymfonie-orkesten.

Ik zie er naar uit om weer met de orkesten en in kamermuziekverband te spelen. Laten we hopen dat we dat binnen afzienbare tijd weer kunnen doen.

Geert Vinke

Online aanbod bij Huismuziek uitgebreid

Jamulus

De pandemie heeft het samen musiceren moeilijker gemaakt, maar we laten ons niet uit het muzikale veld slaan! Het gratis programma Jamulus biedt een alternatief om tóch te kunnen samenspelen zonder vertraging, gewoon vanuit je eigen huis. Na het succes van het introductiewebinar wil een aantal musici nu snel beginnen met samenspelen via dit gratis programma, maar loopt nog tegen moeilijkheden aan bij het gebruik ervan.

Daarom een extra webinar Jamulus op 3 februari om 20.00 uur. Zo kunnen we snel starten met ensembles, al dan niet onder leiding van een docent en binnenkort op een eigen server van Huismuziek.

Fitness en sonates

Zangers kunnen thuis de methode Musical fitness for the brain, the ear and the voice van Wilko Brouwers doorwerken en zullen straks nog meer plezier beleven aan het zingen in een koor. En wil je weten hoe de sonates die we allemaal spelen zijn ontstaan? Dan kun je starten met De Geschiedenis van de sonate in 5 videolessen!

De webinars

De webinars zijn weer van start gegaan op 8 januari met op elke vrijdag om 16.00 uur een webinar en soms op woensdagavond om 20.00 uur.

Deelname is niet meer gratis. Prijs: derden € 10, Huismuziekleden € 5 (alle lidmaatschappen). Je kunt kiezen tussen deelnemen of het webinar terugzien. De link voor terugkijken blijft twee weken geldig. Wil je allebei? Dan is de prijs: derden € 12,50 en leden € 7,50. Je ontvangt een betaalverzoek.

Inschrijven kan via de inschrijfbuttons op de website van Huismuziek. Tenzij anders vermeld zijn de webinars vrijdag van 16.00-17.00 uur.

5 februari Colores de México - Anneke Frankenberg & Bart Lelivelt

Mexico is het land van de bonte kleuren, exotische vruchten, tortilla’s en taco’s, en…muziek. We spelen een paar contrasterende stukken, waarbij de verschillen in stijl, groove, timing, en begeleiding langs zullen komen! Je krijgt van tevoren bladmuziek en luistervoorbeelden toegestuurd.

10 februari MuseScore voor gevorderden, deel 2 - Robert de Bree

Voor wie al meer ervaring heeft met MuseScore. De docent gaat dieper in op een aantal onderwerpen en geeft veel tips en trucs. Wat zeker aan bod komt is: opmaat, maten invoegen, inlezen van pdf’s, meer sneltoetsen en MIDI-files. Dit webinar is op woensdagavond 20.00 uur!

19 februari Articulatie in tango - Gerard van Duinen

Zeer korte staccato’s, extreme accenten en moddervet legato zijn typische bandoneontechnieken die andere instrumenten gekopieerd hebben. In dit webinar leer je hoe deze technieken klinken, hoe je ze vormt en hoe je die op je eigen instrument kunt toepassen. Bladmuziek krijg je vooraf toegestuurd.

26 februari Maat, ritme & melodie, deel 1 - Peter van Aerts

We gaan vooral werken aan het herkennen en uitvoeren van majeur/mineur akkoorden, intervallen, ritmes, majeur toonladders en de verschillende mineur toonladders. We werken met de meest voorkomende ritmes door middel van ritmeblokken en in allerlei combinaties in kwart en achtste maatsoorten.

3 maart Klarinetonderhoud – Khaled Kassem

In dit webinar komen aan bod: de verschillende types klarinetten en de verschillen in bouw, boring en mechaniek en de twee systemen van de besklarinet. Hoe werkt het veermechaniek en welke mondstukken zijn goed? Wat moet maandelijks gebeuren en wat jaarlijks? En wanneer kun je het beste een professional raadplegen? Khaled demonstreert ook hoe je je instrument kunt testen om te kijken of het optimaal functioneert. Dit webinar is op woensdagavond 20.00 uur

Nieuw: Strijkkwartetweekend

Docent: Miranda Rademaker

10-11 april 2021, zaterdag 10.00-zondag 17.00 uur, Akoesticum, Ede

Vernieuwd: Kamermuziekvijfdaagse

Docenten: Miranda Rademaker, Lineke Lever, Willemijn Knödler en Vincent Martig

1-5 augustus 2021, zondag 10.00 uur-donderdag na het diner, Eigentijdserf, Westelbeers

Let op: kennismakingsmiddag op 24 april 2021 in De Kom, Nieuwegein.

We wensen iedereen ondanks alle beperkingen veel speel- en zingplezier toe!