
FASO-Nieuwsbrief 2020-5
Beste lezer,
Door omstandigheden verschijnt deze editie een week later dan gepland; voor de volgende edities blijft het schema zoals het was (zie onderaan deze NB).
Wij hadden, net zoals U, gehoopt dat we rond deze tijd een meer optimistische verslaggeving hadden kunnen doen van wat er zich zoal binnen en buiten de FASO op muziekgebied afspeelt. Helaas is dit nog steeds niet het geval, maar gelukkig zijn er toch tekenen van ‘vooruitgang’; op veel plaatsen is er weer voorzichtig gestart met samenspelen en de eerste concerten zijn ook alweer aangekondigd. Wel nog met de nodige restricties zoals in kleiner verband spelen en ‘op afstand’ en met beperkt publiek. In het bericht van het bestuur wordt hier ook op ingegaan. Wel goed nieuws wat betreft de bibliotheek: de verhuizing naar Deventer is afgerond en de uitleen draait weer! Meteen na ‘het bestuur’ leest u dat Het Orlando Festival geen provinciale subsidie meer krijgt van de provincie Limburg, dit geheel ten onrechte zoals een onderzoek van bureau Berenschot heeft aangetoond. Ook een landelijke ondersteuningscampagne, waaraan de FASO meegedaan heeft, mocht (voorlopig?) niet baten. Maar de organisatie van ‘Het Orlando’ blijft strijdbaar en we hopen dan ook dat ze uiteindelijk die subsidie toch gaan krijgen. Al-met-al: een droeve vertoning in het Limburgse! In het Eindhovens Dagblad werd - midden in de Corona tijd - uitvoerig aandacht besteed aan het in 2018 opgerichte orkest CoMA Eindhoven met hun dirigent Lucas Vis. Met toestemming van deze krant mochten wij dit artikel integraal overnemen. Gelukkig ook nog verdere positieve berichten: in de afgelopen tijd hebben er toch ook mooie projecten plaats gevonden, zij het met de nodige restricties. Zo werd het Stift Festival in Twente met groot succes gehouden en vonden - onder de paraplu van ‘Het Britten’- een vioolconcours en contrabasconcours (!) voor jeugdige spelers plaats. Chapeau voor deze initiatieven en het doorzettingsvermogen van de organisatoren. Ook Flutonicon en Huismuziek blijven zeer actief en maken er het beste van en bieden weer veel mooie muziekprojecten aan.
Voor nu rest ons de hoop uit te spreken dat wij over niet al te lange tijd weer onze mooie hobby volledig kunnen uitoefenen en dat we weer naar mooie concerten en voorstellingen kunnen gaan luisteren.
De redactie (Geert Vinke, Ninon Vis, Pieter de Oude en Wil Senden)
Inhoud
Stiftfestival ‘Limited Edition’ zeer succesvol
Britten Contrabasconcours 2020
Doorgewinterd dirigent Lucas Vis wil ‘breder kijken’ met CoMA-ensemble Eindhoven
Verschijningsdata FASO-Nieuwsbrief 2e halfjaar
Van de bestuurstafel
FASO-bibliotheek
Het is zo ver! Al geruime tijd is toegeleefd naar de verhuizing van de bibliotheek vanuit Arnhem naar Deventer. Het magazijn van Musidesk Rijnbrink is bijna volledig ingericht. Donderdag 27 augustus is het merendeel van de FASO-collectie (ruim 2800 archiefdozen met meer dan 3500 muziekwerken) in de nieuwe magazijnstellingen geplaatst. De laatste 10-15 rolcontainers zijn inmiddels ook in Deventer gearriveerd. Op 1 september zal een laatste controle plaatsvinden waarna het uitleenproces weer op gang zal komen. Er is inmiddels in Deventer een grote stapel teruggekeerde muziekwerken aanwezig die gecontroleerd en opgeborgen gaat worden en er liggen ook veel nieuwe aanvragen te wachten. Het FASO-bestuur is heel blij dat de uitleen inderdaad begin september weer op gang kan komen en dat de verhuizing zo soepel verlopen is onder regie van Musidesk.
Online workshops met FASO-ondersteuning
In de zomermaanden zijn veel online initiatieven genomen om ons allemaal aan het spelen te houden. De FASO heeft hier ook een steentje aan bijgedragen door een initiatief te ondersteunen van filharmonie zuid en drie bonden binnen de KNMO, te weten de Limburgse Bond van Muziekverenigingen, Brabantse Bond van Muziekverenigingen en de Limburgse Bond voor Tamboerkorpsen. De musici van filharmonie zuid hebben online workshops opgenomen om u te ondersteunen bij het spelen en het oefenen in uw eentje. Het is een flink aantal filmpjes van strijkers en blazers geworden. Een aantal is al gepubliceerd op Facebook maar ze zullen ook stuk voor stuk op de FASO-site getoond worden onder ‘Nieuws’. Ze bevatten veel nuttige aanwijzingen van professionals over techniek en soms ook meespeeloefeningen. Deze samenwerking binnen de KNMO stemt ook tot grote tevredenheid.
Hoe gaat het met de orkesten?
Helaas is het gewone orkestleven nog lang niet op gang. Wel horen of zien wij van veel FASO-leden dat ze in aangepaste (beperkte) vorm weer aan het spelen zijn. De Coronaregels voor orkesten zijn op zich niet veranderd gedurende de zomer en veel hangt er dus vanaf of een orkest weer een passende ruimte (lees: grote) heeft of kan vinden. Samenspelen met een koor, of zingen als koor stelt een vereniging voor wel heel behoorlijke uitdagingen.
Uitgangspunt blijft natuurlijk: blijf actief, zoek mogelijkheden maar doe het in overleg met leden en dirigent en geef ruimte aan leden om het niet aan te kunnen of te durven. Het bestuur van de FASO hoort graag hoe het nu met de orkesten gaat.
Red het Orlando Festival
In de vorige Nieuwsbrief (2020-4) maakten wij melding dat het Orlando Festival (dat al 38 jaarlijkse edities achter de rug heeft) financieel in zwaar weer terecht gekomen was, omdat de Provincie Limburg (op advies van de Cultuurtank Limburg) de subsidie dreigde te stoppen.
Op 13 augustus jl. zou de 39ste editie losgebarsten zijn, met circa 40 concerten met vele uren muziek van Ludwig van Beethoven , Rudolf Escher en nog tientallen componisten uit vier eeuwen. Helaas verhinderde het Covid-19 virus dit. Het bestuur hoopte dat de programmering naar 2021 verplaatst kon worden, maar op 12 augustus werd het definitieve rapport van de Cultuurtank Limburg openbaar gemaakt. Dit adviesorgaan van de provincie Limburg ziet geen aanleiding om het negatieve advies (over ‘gezonde’ bedrijfsvoering) aan te passen. Indien de provincie Limburg dit definitieve advies ongewijzigd overneemt, betekent dit het einde van het 39 jaar bestaande Orlando Festival.
Op 28 mei verzond het bestuur een brief met een eerste verweer aan de gedeputeerde voor Cultuur en Erfgoed, de heer G.P.J. Koopmans. Op 13 juli volgde een contra-expertise van organisatie-adviesbureau Berenschot, vergezeld van een brief met een tweede verweer, aan de heer Koopmans. De conclusies uit de Berenschot rapportage zijn glashelder: uit alles blijkt dat het advies niet deugdelijk is. In de daaropvolgende reactie van de Cultuurtank werd deze uitkomst van de Berenschot-rapportage helemaal niet meegenomen! De Cultuurtank “ontkent niet het belang” van het Orlando Festival, maar zorgt er met haar uitermate onwelwillende houding wel voor dat Orlando - een bloeiend festival in zowel artistiek-inhoudelijk opzicht als wat deelnemers en bezoekersaantallen betreft - mogelijk ophoudt te bestaan. De herhaaldelijke melding van het door Orlando nieuw geworven publiek blijft onbeantwoord.
Het bestuur, bij monde van Henk Guittart, directeur/artistiek leider, heeft daarop een oproep gedaan om een (vlammende) steunbetuiging voor het behoud en voortbestaan van het Orlando Festival te zenden aan de Gedeputeerde voor Cultuur en Erfgoed, de heer G.P.J. Koopmans. Deze oproep leverde meer dan 200 (!) steunbetuigingen op, w.o. die van het FASO bestuur en de redactie. Vooralsnog heeft dit nog steeds niet het gehoopte resultaat opgeleverd en moet het bestuur van het Orlando Festival opnieuw voor erkenning gaan knokken. En dat in de provincie die landelijk bekend staat als DE cultuurprovincie van Nederland ….
Stiftfestival ‘Limited Edition’ zeer succesvol
Na een enerverende week, waarin Beethoven de boventoon voerde, kan de organisatie van het Stiftfestival 2020 tevreden terugkijken op een geslaagd evenement. Ruim 1200 bezoekers hebben live concerten kunnen meemaken. Op acht locaties in Twente hebben 27 musici maar liefst 23 concerten gegeven. Het was de 16de editie.
“Een waanzinnig festival dit jaar,” zegt artistiek leider en topviolist Daniel Rowland. “Het ging om de organisatorische aanloop, de spanning of iedereen kon - en wilde - komen in verband met de Coronacrisis, de teleurstelling toen twee collega’s uit Engeland toch moesten afzeggen. We konden aan het grote enthousiasme en het warme applaus van het publiek merken dat het live luisteren naar onze concerten als iets bijzonders werd ervaren. We zijn ook blij dat we deze editie voor het eerst twaalf concerten konden delen via livestream, waardoor duizenden mensen ineens wereldwijd het Stiftfestival konden volgen.”
Patrice van Riemsdijk, voorzitter van het bestuur van de Stichting Stift International Music Festival, vertelde dat in mei het besluit genomen is om het festival door te laten gaan in een ‘Limited Edition’. “We wilden vooral de passie, het vakmanschap van topmusici en plezier in het maken en beleven van muziek mogelijk maken in een tijd waarin dit niet langer vanzelfsprekend is. Locaties en concerten zijn zo gekozen, dat zoveel mogelijk publiek kon genieten met inachtneming van de huidige regels. Ook de nieuwe buiten- en wandelconcerten en de slotdag op Landgoed Twickel waren een groot succes.’’

Als eerstvolgende activiteiten op het programma van de Stichting Stift International Festival staan het Midwinterfestival van 27 t/m 29 december en de Stift Musical Encounters in het voorjaar van 2021.
Informatie: www.stiftmusicfestival.nl
Britten Vioolconcours 2020
De elfde editie van het Britten Concours dat op 13 en 14 juni in Zwolle gehouden werd, kenmerkte zich door het bijzonder hoge niveau van de deelnemers, zowel in technisch als muzikaal opzicht. Oorspronkelijk zou het evenement in maart in het ArtEZ Conservatorium plaats vinden; door ‘Corona’ vond het nu plaats - met een zeer beperkt publiek - in het historische rijksmonument de Groote Sociëteit in Zwolle. Familie, vrienden en belangstellenden volgden het concours via een livestream.
Voorzitter van de jury, Loes Visser, was blij dat het concours in coronatijd tóch kon doorgaan: “Niet via online ingestuurde filmpjes maar live! Dé manier waarop spel, muzikaliteit en techniek het best beoordeeld kunnen worden. Het concours biedt een belangrijke podiumervaring voor de deelnemers. Die wilden we hen niet ontnemen.” Vanuit het hele land (en België) deden 27 jonge violisten mee.
In de drie leeftijdscategorieën (10-12 jaar, 13-15 jaar 16-18 jaar) zijn 16 prijzen uitgereikt. De eerste prijzen gingen naar Pieter Streefkerk (12 jaar - Utrecht, foto boven), Evy Hamers (15 jaar - Utrecht) en naar Dasha Serck (17 jaar - Voorburg, foto onder). Zij wonnen een solo optreden met het Britten Jeugd Strijkorkest tijdens het winnaarsconcert op 23 oktober in Theater De Spiegel in Zwolle en een masterclass viool van violiste Liza Ferschtman.
Uitslagen:
Categorie I: 10-12 jaar
1e prijs: Pieter Streefkerk (Utrecht)
2e prijs: Michelle Kumara (Den Haag)
2e prijs: Quinten van Brummen (Marum)
3e prijs: Floor Kes (Eindhoven)
Categorie II: 13- 15 jaar
1e prijs: Evy Hamers (Utrecht)
2e prijs: Charlotte Kouwe (Barchem)
3e prijs: Pippa Schot (Amsterdam)
Categorie III: 16 - 18 jaar
1e prijs: Dasha Serck (Voorburg)
2e prijs: Ruben Ide (De Pinte België)
3e prijs: Lente van Dijk (Den Haag)
Verder waren er nog aanmoedigingsprijzen voor Dylan Genev, Alix Rodenburg en Valérie Langendonck (categorie 10-12 jaar) en Vivian Giesbertz, Adriaan van Es en Alan Mukriani (categorie 16-18 jaar).
Voor meer informatie: www.hetbritten.nl
Britten Contrabasconcours 2020
Het eerste Britten Contrabasconcours, op 20 juni jl., georganiseerd door de Stichting Benjamin Britten Orkesten in samenwerking met het ArtEZ Conservatorium Zwolle, is gewonnen door Sasha Witteveen (17 jaar) uit Ouderkerk a/d Amstel. Het concours vond plaats in de Stadkamer Centrum Zwolle met een beperkt publiek vanwege de coronavoorschriften. Belangstellenden konden het concours via een livestream volgen. Dit concours was het eerste in Nederland voor contrabassisten, een primeur, dus. Loes Visser, voorzitter van de jury: “Sasha is een virtuoze bassiste. Ze heeft een natuurlijke klank die verschillende karakters laat horen. Haar presentatie is al professioneel en het samenspel met haar pianist was geweldig. Van Sasha zullen wij nog veel gaan horen.” Naast een masterclass van de beroemde Weense contrabassist Dominik Wagner (die dezelfde dag gegeven werd en ook via een livestream was te volgen), wint Sasha o.a. een solo optreden bij het concert van het Britten Jeugd Strijkorkest op 23 oktober in Theater de Spiegel in Zwolle.
De tweede prijs ging naar Judith Capelle (18 jaar) uit Hengelo; de derde prijs was voor Anneke Attema (18) uit Delft. Rosemarijn van de Lint (17 jaar) uit Harderwijk kreeg de aanmoedigingsprijs. Alle vijf deelnemers waren meisjes. Loes Visser: “Het beeld dat de contrabas een manneninstrument zou zijn is hiermee voorgoed verleden tijd.” Voor meer informatie: www.hetbritten.nl (Foto: Marco Slot.)
_________________
Net na het sluiten van de deadline ontving de redactie het bericht dat ‘Britten’ 4 jaar subsidie van het Fonds voor Cultuureducatie ontvangt. Hierover meer in de volgende FASO Nieuwsbrief.
Doorgewinterd dirigent Lucas Vis wil ‘breder kijken’ met CoMA-ensemble Eindhoven
EINDHOVEN - Het Eindhovense CoMA-ensemble heeft een grote slag geslagen. Met ingang van het nieuwe seizoen staat Lucas Vis (72) als dirigent voor de amateurmuzikanten. Een man met uitgebreide ervaring. Onlangs maakten ze tijdens een repetitie in de Kruisruimte kennis met elkaar. De tevredenheid was groot.
Door René van Peer, foto Jean-Pierre Reijnen. Bron: ED.
De leden van CoMA Eindhoven hebben hun instrumenten terzijde gelegd. Op piepjes met verschillende toonhoogte uit een metronoom beweegt elk van hen de handen onafhankelijk van elkaar omhoog, omlaag en zijwaarts. Voor hen staat Lucas Vis, de nieuwe dirigent van het amateur ensemble dat zich toelegt op muziek van nu. Hij telt mee, geeft aan hoe ze hun handen moeten bewegen. De concentratie is van de gezichten af te lezen. Tenslotte glimlacht Vis. ,,Heel goed!”
,,Het was een oefening in ritme”, zegt hij na afloop van de repetitie. ,,De meeste mensen concentreren zich in eerste instantie vooral op de juiste toon, maar spelen die op het verkeerde moment, te luid of te zacht. Het is veel beter als ze zich er eerst bewust van zijn wanneer ze een toon moeten spelen. In de muziek staat een rust aangegeven. Dat is niet zo’n goed woord. Je moet niet rusten, maar juist goed opletten en tellen. Dan weet je op welk moment je moet invallen. Dan valt alles samen, en klinkt het ensemble ook echt samen.”
Met Lucas Vis, woonachtig in Olland, heeft het ensemble een expert op het gebied van eigentijdse muziek binnengehaald. Als dirigent werkte hij niet alleen met vooraanstaande groepen als Ensemble Asko|Schönberg en het Nederlands Blazers Ensemble, maar heeft hij ook uitgebreide ervaring met amateurs. Hij is de ideale opvolger van Arjan van Baest, die CoMA Eindhoven heeft geleid sinds de oprichting twee jaar geleden. ,,In Veghel sta ik nu voor amateurorkest Alveare. Maar ik heb nog nooit de kans gehad om met amateurs het repertoire te spelen waar ik de meeste ervaring mee heb”, zegt hij. ,,Dat komt hierin bij elkaar.”
Vis heeft het ensemble ook even laten ruiken aan een fragment van De Staat, de compositie waar Louis Andriessen zijn internationale doorbraak aan te danken heeft. Hij dirigeerde in 1976 de première van het stuk. Telkens wisselende maatsoorten maken het een flinke opgave voor de muzikanten, maar in een ochtend hebben ze de muziek al goed onder de knie. De leden van CoMA werken er met enthousiasme aan. Dat enthousiasme was voor Vis ook de reden om voor deze club te willen staan, al hebben ze maanden moeten wachten voor het zover was. ,,Die tijd is wel nuttig geweest”, zegt hij. Hij heeft de catalogus van CoMA eens doorgespit. CoMA (Contemporary Music for All), opgericht in Engeland, is uitgegroeid tot een internationale beweging en heeft een groot aantal stukken verzameld die speciaal geschreven zijn voor aangesloten ensembles. ,,Er zitten goede stukken tussen, maar veel ervan zijn gericht op speelbaarheid. Daar heeft de inhoud wel eens onder te lijden. Ik wil breder kijken, het ensemble laten kennismaken met muziek van de laatste vijftig jaar. Waarom zou dit ensemble geen werk van Luciano Berio, Bruno Maderna, Wolfgang Rihm of Pierre Boulez spelen? Als je genoeg graaft, vind je stukken van deze componisten die de musici qua niveau aankunnen, en waarin voor hen en het publiek iets te beluisteren valt. Het moet tot een mooi resultaat leiden.”
CoMA Eindhoven stort zich niet alleen op nieuw repertoire. Na de zomer gaat het een samenwerking aan met Ensemble Asko|Schönberg. Over de inhoud en vorm moeten ze nog gaan praten. De kennismaking met Lucas Vis is de eerste repetitie van het ensemble sinds de uitbraak van corona, maar is ook meteen de laatste voor het begin van de zomer. Eind augustus komen de muzikanten weer bij elkaar. Als het even kan weer in het CKE.
[Dit artikel is eerder verschenen in het Eindhovens Dagblad van 7 juni jl. en met toestemming overgenomen.]
Flutonicon
Flutonicon Fluitorkest
Op 3 oktober staat een bijeenkomst van het Flutonicon Fluitorkest gepland. Parnassos is weer open, maar met beperkende maatregelen om alles zoveel mogelijk Corona-veilig te kunnen laten verlopen. Fluitisten moeten een onderlinge afstand van 2 meter aanhouden. Daarom is er ruimte voor maximaal 15 deelnemers. Als je van plan bent om op 3 oktober deel te nemen aan de bijeenkomst van het Fluitorkest, stuur dan uiterlijk 12 september een berichtje met je deelname.
Traversogroep
Voor de Traversogroep staan weer vier bijeenkomsten gepland in GO te Leerdam met voldoende ruimte om de 2 meter onderlinge afstand in acht te kunnen nemen. Wil je graag kennismaken met het traverso spelen, meld je dan aan. Je kunt elk moment bijschuiven. Geen traverso? Je kunt er een lenen.
Informatie: www.flutonicon.nl
Huismuziek
- Nu de zomercursussen niet doorgaan biedt Huismuziek elke vrijdag een webinar aan. Het goede nieuws is, dat dit zeker tot eind december wordt voortgezet. Een groot aantal cursussen kan in het nieuwe seizoen op een veilige manier doorgaan. De annuleringsregeling is versoepeld.
Aan de algemene ledenvergadering op 20 september in Akoesticum kan zowel fysiek als online worden deelgenomen.
Veel musici zijn zich al aan het voorbereiden op cursussen die op een veilige manier doorgaan vanaf september. Zoals de weekenden blokfluitensemble, blazersensemble, Bibers Battalia, Telemanns Tafelmusik en Tsjaikovski's Souvenir de Florence.
Tot en met december staat het programma online. Nu ook voor onderhoud van muziekinstrumenten. Huismuziek viert het 70-jarig bestaan op 8 mei 2021.
De voorbereidingen zijn in volle gang. Er komt o.a. een jubileumboek en een tentoonstelling.
- Het duurt nog even, maar over een klein jaar start Huismuziek met de vernieuwde kamermuziekcursus, met drie nieuwe docenten. Eind maart 2021 is er een kennismakingsdag en inschrijven is nu al mogelijk: Kamermuziekvijfdaagse 1-5 aug, Westelbeers
- Musici gezocht: violisten en altviolisten: Bibers Batallia voor barokorkest 31 okt- 1 nov, Ede
- Klavecinisten en violisten, Telemanns Tafelmusik, 27-29 nov, Westelbeers
Iedereen kan deelnemen aan de cursussen. Cursusleden van Huismuziek krijgen korting op de cursusprijs.
Info en cursusoverzichten: www.huismuziek.nl