FASO Nieuwsbrief 2019-6

Het is al weer een aantal jaren geleden dat mij werd gevraagd om op woensdagmorgen in de FASO-bibliotheek te komen assisteren. Er was nogal wat achterstallig onderhoud aan de, overigens prachtige collectie met orkestsets. Inmiddels help ik bestuursleden Piet en Frank op de donderdag met het opschonen en uitkammen van de vele tientallen meters bladmuziek, zodat de aangesloten orkesten de goeie partijen in speelbare staat krijgen toegestuurd. Daarnaast adviseer ik de orkesten met repertoirekeuze. Heeft u vragen op dit gebied, stel ze mij op muziekadvies@faso.eu.

Mijn hele werkzame leven ben ik in de muziekindustrie actief geweest. Het produceren en distribueren van klassieke lp’s, cd’s en dvd’s is 35 jaar lang een lucratieve handel geweest, maar helaas heeft ook hier enige jaren geleden de malaise, die de hele detailhandel aangaat, toegeslagen. Ik ben gelukkig ook musicoloog en al veertig jaar als orkestmusicus (fluit en fagot) actief. Sinds 2005  ben ik 1^e fagottist van het prachtige Symfonieorkest Nijmegen.

In de afgelopen jaren heb ik uitgebreid studie gemaakt van de collectie in de FASO-bibliotheek en ik ben van plan om voor de FASO-nieuwsbrief iedere keer een aspect of een werk in deze schitterende collectie naar voren te halen of te bespreken, waardoor de verschillende orkestcommissies wellicht op ideeën komen voor het programmeren van muziek, die nou niet direct in het oog springt, maar die zeker het spelen waard is. Ik zal zoveel mogelijk rekening gaan houden met de gemiddelde bezetting van onze diverse orkesten.

PdO

Het orkestseizoen 2019-2020 begon binnen de FASO met een mooie speeldag zoals u in de vorige nieuwsbrief al kon lezen en waarvan een dia-projectie op de homepage van de website te zien is. Aan een volgende speeldag wordt alweer gewerkt. De datum is al bekend: zaterdag 5 september 2020. Wij houden u van verdere ontwikkelingen op de hoogte.

Een andere belangrijke datum die wij alvast willen doorgeven is de datum voor de FASO-jaarvergadering 2020: zaterdag 4 april 2020. Wilma van der Heide, heeft aangekondigd om dan, na 12 jaar hard werken voor de FASO, te willen aftreden. Naar opvolging wordt gezocht.

Afgezien van de voorbereiding van deze hoogtepunten is er natuurlijk altijd het lopende werk waar het bestuur en vrijwilligers volop mee bezig zijn maar daarover valt op dit moment weinig spannends te melden.

‘Klankwijzer’, het nieuws- en informatieplatform van de KNMO (Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie) vermeldt in een uitvoerig artikel dat minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) heeft benadrukt dat vrijwilligers één van de belangrijkste dragers van cultuur in Nederland zijn.

Zij zei dit tijdens een ontmoeting met Toon Peerboom, vicevoorzitter van de KNMO.

Zoals wij in onze vorige FASO Nieuwsbrief vermeldden heeft de KNMO samen met het Koornetwerk Nederland een oproep aan de minister gedaan om meer concrete steun te verlenen aan het verenigingsleven. Het lijkt er nu op dat het verenigingsleven op de politieke agenda komt te staan. We mogen trots zijn op de duizenden muziekverenigingen die in ons land actief zijn. Lokaal hebben deze verenigingen last van bezuinigingen en landelijk gezien is er geen geld beschikbaar. Koornetwerk Nederland en de KNMO blijven het probleem onder de aandacht brengen. De Tweede Kamer spreekt deze maand over de cultuurplannen.

(De FASO maakt sinds enkele jaren deel uit van de landelijke koepel KNMO).

In de vorige Nieuwsbrief (2019-5) deed ik verslag van mijn bezoek aan het concert van het Utrechtsch Studenten Concert (US Concert) op zaterdagavond 15 juni j.l. in TivoliVredenburg met onder meer de Symfonische Dansen van Rachmaninoff en het eerste vioolconcert van Szymanowski. DE verrassing van die avond was echter de nieuwe compositie ‘Wayfare Concerto’ van orkestlid Niels Hak met als ondertitel ‘A spaceflight mission for orchestra’. Een fascinerend en avontuurlijk werk voor groot symfonieorkest. In deze Nieuwsbrief daarom extra aandacht voor de jonge componist en zijn werk. (WS)

Niels Hak  

Niels was al heel jong gefascineerd door muziek, waarbij zijn directe omgeving een bepalende invloed op hem had. Als dreumes werd de sfeer in de woonkamer bepaald door muziek van Jean-Michel Jarre van vaders kant, afgewisseld met moeder’s voorkeur voor Abba. Deze interessante en toch ietwat obscure combinatie heeft toen zijn interesse gewekt: op zijn achtste begon hij bij het lokale tamboercorps in zijn woonplaats Nunspeet. Na het behalen van het A- en B-diploma op de snaredrum werd hij op zijn tiende lid van een heuse slagwerkgroep waar hij les kreeg van Wibrand van Norel op de marimba, vibrafoon en xylofoon. Op een marimba thuis oefenen zat er, vanwege de hoge aanschafkosten, in het begin nog niet in en daarom kreeg Niels een ‘leenklokkenspel’ van de vereniging mee naar huis om te oefenen. Al snel werd hij hiermee naar het trappenhuis verbannen. Zijn ouders bleven hem echter onvoorwaardelijk steunen in het uitoefenen van zijn hobby. Ongeveer tegelijk met de switch naar gestemd slagwerk ontstond bij hem de behoefte om zelfbedachte muziek op te schrijven. Een echte behoefte want, zo zegt Niels: “Melodieën en ritmes bleven als een soort klopgeest door mijn hoofd spoken totdat ik ze in mijn beste, nog wat onderontwikkelde, notenschrift op papier had gezet. Sommige van deze melodietjes en ritmes hebben de test der tijd doorstaan en hebben hun weg gevonden naar composities die ik vandaag de dag schrijf!” 

Ten tijde van de middelbare school was het voor Niels snel duidelijk: naar het conservatorium! Eerst wilde hij gestemd slagwerk studeren, maar door de eerste succesvolle uitvoeringen van zijn composities met de slagwerkgroep en veel inspirerende woorden van zijn leraar Wibrand van Norel begon zijn focus te verschuiven in de richting van een compositiestudie. Niels: “De kick die ik toen al haalde uit de uitvoering van mijn eigen muziek was van het soort die ik nergens anders door ervoer.”  Maar met het eindexamen in zicht werd zijn interesse gevangen door ‘Composition for the Media’, een opleiding aan de toenmalige Hilversumse afdeling van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Deze opleiding combineerde de kunst van componeren voor films, games en andere media met de praktijk van audio techniek. Maar Niels zocht meer diepgang als componist en stapte over naar het Utrechts Conservatorium waar hij compositie heeft gestudeerd bij Caroline Ansink en Jeroen D’Hoe. Hij sloot zijn studie af met ‘De Man die afdreef op de Zee’, een monodrama op tekst van mezzo-sopraan/tekstschrijver Elea Bekkers met wie hij nog altijd veel samenwerkt. 

Wayfare Concerto

Ruim drie jaar geleden werd Niels toegelaten tot de slagwerksectie van het US Concert, een orkest dat ‘tussen je oren gaat zitten, in de meest positieve zin’. Toen hij gevraagd werd om een stuk te schrijven voor het US Concert was zijn antwoord dan ook direct klaar. 

Een titel en daarmee een thema voor het stuk heeft lang op zich laten wachten, maar het doel van het stuk was al snel duidelijk voor Niels: een stuk schrijven waar het US Concert plezier aan beleeft, en al snel kwamen de ideeën. De ondertitel van het Wayfare Concerto luidt “A spaceflight mission for orchestra”. En dat moest het vooral worden; een avontuur voor het orkest. 

Het eerste deel, Wanderlust, onderschrijft de nieuwsgierigheid van de mens, de drijfveer achter de ruimtevaart. We gaan de grootste obstakels uit de weg om onze medemens de ruimte in te krijgen voor de wetenschap. Het tweede deel brengt een ode aan een stuk geschiedenis van de ruimtevaart: het ruimtehondje Laika. Laika leefde als straathond in Moskou en werd tijdens de space race tussen de USSR en de USA van straat geplukt om genadeloos de ruimte in te worden geschoten. Laika werd het eerste wezen dat een baan rond de aarde levend bereikte. Dit duurde niet lang: na enkele uren overleed het hondje aan oververhitting en stress. Hoog tijd, zo meent de componist, dat Laika een welverdiende ode ontvangt. Het derde deel, The Journey, neemt het orkest mee op ruimtereis. We maken de spanning mee van launch day, ervaren de gewichtloosheid van de ruimte en zetten voet in niet eerder betrede werelden, om uiteindelijk het oneindige te aanschouwen. 

Niels tenslotte: “Ik heb ontzettend veel plezier beleefd aan het schrijven van dit stuk. Het orkest en dirigent Bas Pollard hebben mijn stuk met enorm veel overtuiging leven ingeblazen”. En dat was te merken aan de uitzinnige reacties van het publiek op die avond.

P.S.: De meest gesproken zin tijdens de repetitieperiode was “We vragen het de componist, die leeft namelijk nog!”. Voor een uitvoerige kennismaking met Niels en informatie over de compositie zie: www.nielshak.com .

WS

Wil je wel eens ervaren hoe het is om hedendaagse muziek te spelen en te zingen? Meld je dan aan voor het festival “Peper in je Oor”. Op zaterdag 7 maart 2020 organiseren CoMA Eindhoven en CoMA Maastricht een samenspeeldag met hedendaagse muziek voor amateurs.

‘Peper in je Oor’ laat vocalisten en muzikanten kennismaken met nieuwe klankkleuren en ritmes, improvisatietechnieken en ongebruikelijke vormen van notatie. Voor veel muziekliefhebbers is het een ontdekking om te ervaren hoe leuk en uitdagend dat is. Het festival is bedoeld voor iedereen, zowel voor beginners als gevorderden. Je kunt meedoen met alle mogelijke instrumenten.
In muziekschool CKE in Eindhoven (vlakbij het NS-station) wordt een gloednieuw stuk ingestudeerd van de Engelse componiste Kate Whitley. ’s Avonds is de uitvoering.

Verder is er een ensemble voor jongeren tot 20 jaar, zijn er workshops voor kinderen van 5 tot 12 jaar en is er een luistercursus. Drie professionals komen hedendaagse spel- en zangtechnieken demonstreren. De nieuwe compositie van Saskia Venegas voor het jongerenensemble is mede gefinancierd door de FASO.

Voor meer informatie: www.comaeindhoven.nl en www.comamaastricht.nl

Stuur op tijd het online aanmeldformulier in, want vol is vol.

De Utrechtse stand-up comedian Jeroen Pater en topcelliste Maartje-Maria den Herder treden op met het Orkest van Utrecht in de grote lustrum finale. De twee concerten vinden plaats op zaterdagavond 23 november 2019, aanvang 19.45 uur  in de Tuindorpkerk in Utrecht en op zondagmiddag 14.30 uur in de OLV-kerk in Bilthoven.

Na een inleiding door Jeroen Pater, geïnspireerd op de te spelen stukken, brengt topsoliste Maartje-Maria den Herder het beroemde Celloconcert van Dvořák ten gehore, een prachtig, romantisch concert met hartstochtelijke passages en schitterende, virtuoze solo’s. Na de pauze speelt het orkest de Vijfde Symfonie van Tsjaikovski. Het langzame deel - Andante Cantabile - met zijn bijzondere hoornsolo is een van de fraaiste stukken binnen Tsjaikovski’s oeuvre. Het concert wordt afgesloten met een door het orkest  zelfgemaakte lipdub (video clip) op een bekend nummer van Queen. Aansluitend zijn de bezoekers welkom op een borrel ter ere van het lustrum.

Stand-up comedian Jeroen Pater

Jeroen Pater is een goede bekende voor het Orkest. In 2016 streed hij als een van 4 andere prominente Utrechters om de titel “De Beste Dirigent van Utrecht”. Jeroen Pater is stand-up comedian en maakt al meer dan 20 jaar comedy. Naast oprichter van het Comedyhuis is Jeroen ook artistiek leider van het Utrecht International Comedy Festival.

Celliste Maartje-Maria den Herder

Maartje-Maria den Herder is in 2007 cum laude afgestudeerd aan het Conservatorium, en sinds 2014 celliste in het Concertgebouworkest. Ze won prijzen in het Prinses Christina Concours en het eerste Nationaal Celloconcours. Als soliste heeft ze opgetreden bij o.a. het Radio Symfonie Orkest, Amsterdam Sinfonietta en het Residentie Orkest.

Orkest van Utrecht

Het Orkest van Utrecht is een symfonieorkest bestaande uit ruim 40 enthousiaste en gevorderde amateurmusici met de ambitie op hoog niveau te musiceren. Sinds 2012 staat het orkest onder leiding van Michiel van Vliet. Het Orkest van Utrecht is de afgelopen 25 jaar in CRESCENDO gegroeid. In ledental, in verbinding met de stad Utrecht maar vooral ook in muzikaal opzicht.

Informatie en kaartverkoop: volwassenen € 15,00; kinderen € 5,00 via  www.orkestvanutrecht.nl 

Festival 2020

De 39-e editie van het internationale kamermuziekfestival ‘Orlando’ in Kerkrade vindt plaats van 13 – 23 augustus 2020. Deze editie kent behalve een keur aan kamermuziekwerken uit vier eeuwen ook twee centrale componisten: Rudolf Escher (1912-1980) van wie vijftien toonaangevende kamermuziekwerken zullen klinken en Ludwig van Beethoven (1770-1827).
In de komende maanden wordt bekeken welke werken van Beethoven en Escher tot uitvoering zullen komen. Op dit moment zijn er al vijftien kamermuziekwerken van Escher geselecteerd.

Orlando Samenspel Cursus

Tijdens de Orlando Samenspel Cursus (januari - maart 2020) krijg je inspirerende en stimulerende lessen in samenspel. Je leert hoe je samen muziek kunt maken met anderen en je werkt aan de belangrijke onderdelen van het ensemblespel en aan het efficiënt instuderen van nieuw repertoire. Onder begeleiding van professionele kamermuziekdocenten studeer je in vier repetitieochtenden een compositie in. Tijdens de derde repetitiedag krijgt je ensemble een masterclass van een docent van het Orlando Festival.
Aanmelden voor 1 december 2019. Cursusgeld is € 32,- (€ 8,- per cursusdag) per persoon. Er is plaats voor alle klassieke muziekinstrumenten.

Voor info: zie www.orlando-festival.com

Op zondag 1 december voeren het koor & orkest van Toonkunst Bussum een programma uit met als thema ‘Op weg naar Kerstmis’, met medewerking van de ‘Slingerland Singers’ uit Bussum/Amersfoort. Dit sfeervolle en gevarieerde programma begint met Schubert’s ouverture Die Zauberharfe door het orkest, gevolgd door diens Deutsche Messe, vertolkt door het gezamenlijke koor en dubbelblaaskwintet. In deze zetting is deze Mis nog nooit eerder uitgevoerd. Het strijkorkest speelt Albinoni’s beroemde Adagio. Na de pauze zal het vocaal ensemble De Slingerland Singers werken van Poulenc, Britten en Cornelius ten gehore brengen.

Toonkunst Bussum voerde twee jaar geleden de Missa Amicitiae van Co Vriend uit. In deze Mis ontbrak het ‘Credo’. Op verzoek van de koorleden van Toonkunst Bussum heeft Co Vriend het Credo voor de Missa Amicitiae erbij gecomponeerd; dit zal nu als apart werk worden uitgevoerd door het samengestelde, grote, koor en orkest - een wereldpremière, waarbij de componist aanwezig zal zijn. Tot slot volgt een keur aan kerstliederen in bewerkingen door verschillende Amerikaanse componisten, waarmee volop recht gedaan aan het motto van dit concert: Op weg naar Kerstmis. Het programma staat afwisselend o.l.v. Yiorgo Moutsiaras en Hannie Slingerland.                            

Voor verdere informatie zie:

www.toonkunstbussum.nl

www.hannieslingerland.nl/de-slingerland-singers/

Fluitisten uit het hele land kunnen zich vanaf nu aanmelden voor de Dwarsfluitdag die op zaterdag 15 februari 2020 in Culemborg wordt georganiseerd. Deze dwarsfluitdag vindt plaats in De Brede School aan de Zijderupsvlinderlaan 2 te Culemborg en duurt van 13 tot 17.30 uur. Iedereen die dwarsfluit speelt, jong of oud, beginner of (ver-)gevorderde, kan meedoen. Iedere fluitist wordt ingedeeld in een passende groep, die met docenten Erik Verbeek, Iris van der Wardt en Marilou Krouwel werkt aan mooie en sprankelende fluitmuziek.

Ook  vormen alle deelnemers samen een groot fluitorkest, waarbij de mogelijkheid bestaat om de piccolo, altfluit of basfluit te bespelen.

De deelnamekosten van deze Dwarsfluitdag bedragen voor jongeren t/m 21 jaar €10 en voor volwassenen €15.  Om 16.45 uur vindt een afsluitend concert plaats, waarbij de fluitisten zullen optreden. Geïnteresseerden zijn hierbij van harte welkom.

De professionele docenten behandelen diverse onderwerpen met betrekking tot het dwarsfluitspel en delen graag hun enthousiasme voor het instrument en hun speelplezier met anderen. Van harte welkom!

Voor meer informatie en aanmelden: m.krouwel@casema.nl

Op zaterdagavond 23 november wordt de Pinksterkerk in Heemstede weer gevuld met fijne klanken door het Heemsteeds  Philharmonisch Orkest. Samen met violiste Olivia Scheepers speelt het HPhO voor de pauze het prachtige en zeer bekende Vioolconcert van Johannes Brahms. Na de pauze volgen de Zweedse Dansen van Max Bruch en English Folk Songs van Ralph Vaughn Williams.

Jarenlang beloofde Brahms een concert te schrijven voor Joseph Joachim, maar zoals met zoveel van zijn grootschalige projecten bleef hij dat maar uitstellen. Tenslotte, bemoedigd door het succes van zijn Tweede Symfonie, ging hij aan de slag met het werk, gebruikmakend van de adviezen van Joachim. Het werk, in drie delen, wordt wereldwijd vertolkt. Over het tweede deel – Adagio – was de muzikale goegemeente destijds ‘zeer ontstemd’. Het was nl. ‘not done’ om de hobo vóór de viool het prachtige thema solistisch te laten spelen!  

In de Zweedse Dansen van Max Bruch wisselen tempi en sferen elkaar in hoog tempo af. U hoort mooie soli van de blazers en de strijkers. Het werk is oorspronkelijk gecomponeerd voor viool en piano. Al spoedig volgden versies voor piano 2- en 4-handig, voor militaire kapel en voor orkest. Opvallend in deze 15 dansen, voorafgegaan door een inleiding die terugkeert in de laatste dans, is de overvloed aan rustige dansen.

Vorig jaar stond ‘A London Symphony’ van Ralph Vaughan Williams op het programma. Deze keer staan de ‘English Folksongs’ geprogrammeerd.  Deze suite is één van de beroemdste werken van Vaughan Williams. Hij componeerde het in 1923 voor militaire band. In 1924 arrangeerde zijn leerling Gordon Jacob het werk voor symfonieorkest.

Beginnend met de levendige mars “Seventeen come Sunday”, leidt Vaughan Williams ons via het melancholische “My Bonny boy”, op een bezielende manier naar weer een mars: “Folk songs from Somerset”.

Zaterdag 23 november 2019 – 20.15 uur

Pinksterkerk, Camplaan 18 Heemstede

Kaarten: vanaf €15 via www.hpho.nl en aan de zaal

In december voert het Toonkunstorkest Leiden een bijzonder project uit: de wereldpremière van het oratorium 'Voyage to Creation'. In dit oratorium over schepping en evolutie zijn Bijbelteksten en Darwinteksten verbonden. Het is gecomponeerd door dirigent en componist Jeppe Moulijn die in het stuk twee verschillende wereldbeelden met elkaar verbindt door het scheppingsverhaal uit de bijbel te combineren met fragmenten uit ‘Voyage on the Beagle’, waarin Charles Darwin verslag doet van zijn ontdekkingsreis, die uiteindelijk tot het opstellen van zijn evolutietheorie leidde.
Het Toonkunstorkest Leiden voert het stuk uit samen met het Leiderdorps Kamerkoor, Leiden English Choir, Leids Projectkoor, Kamerkoor Collegium Musicum en solist Michael Wilmering. Naast ‘Voyage to Creation’ staan ook delen uit Die Schöpfung van Joseph Haydn op het programma.
 

Data en locaties:
Zondag 1 december om 14.30 uur in de Stadsgehoorzaal te Leiden.
Zaterdag 7 december om 20 uur in het Muziekcentrum van de Omroep te Hilversum.
 

Kaarten:

Concert in Leiden: https://toonkunstorkestleiden.nl/product/concert-1-december-2019-stadsgehoorzaal/

Concert in Hilversum: https://www.mcogebouw.nl/agenda/voyage-to-creation/

Meer informatie op de speciale projectpagina:
https://toonkunstorkestleiden.nl/voyage-to-creation/?v=796834e7a283

Het Zeister Philharmonisch Orkest viert in 2020 zijn 14e lustrum onder het motto ‘70 jaar - Een Leven met Muziek’. Het orkest doet dan nét wat andere dingen dan het gewend is, zoals een Symfonische Play-In, een kinderconcert en een optreden met een koor. De eerste activiteit is een Nieuwjaarsconcert met muziek die velen associëren met Nieuwjaar, van o.a. Strauss, Tchaikovsky en Bizet, met de jonge sopraan Roza Herwig. Op zaterdag 4 april staat de deur open voor houtblazers, koperblazers, strijkers, slagwerkers. Doe mee aan de Symfonische Play-In! Meer informatie over alle activiteiten: www.zpho.nl

Blazersensemble

Er is nog plaats voor hobo en hoorn. De docenten zijn Francien Post en Ingrid Slangen.
Op 7 en 8 december: van zaterdag 10 uur tot zondag 17 uur in Conferentiecentrum De Glind, De Glind.
 

Schubert en Respighi voor blazers

Dit is een nieuwe cursus. Er is nog plaats voor hoorn en klarinet. Docent is Kees van der Harst. Data: 18 en 19 januari 2020: van zaterdag 10 uur tot zondag 17 uur in Akoesticum, Ede.

Strijkkwartet

Docent is Miranda Rademaker. Op vrijdag 24 januari 2020 van 10 tot 17 uur in De Kom, Nieuwegein.
 

Gabrieli, dubbelkorige muziek voor instrumentalisten

Een nieuwe cursus met nog plaats voor strijkers. De docenten zijn Matthijs van der Moolen en Ivan Iliev. Data: 8 en 9 februari 2020: van zaterdag 10 uur tot zondag 17 uur, in Buitengoed Fredeshiem, Steenwijk.

Wenen voor koor en strijkers

Eveneens nieuw in het programma van Huismuziek met als docenten Kees Hilhorst en Marjolein Berkvens.
Data: 15 en 16 februari 2020, van zaterdag 10 uur tot zondag 17 uur, in Akoesticum, Ede.

De geboorte van de cello

Docent is Elske Tinbergen. Op vrijdag 6 maart en zaterdag 7 maart 2020 (twee identieke cursussen). Van 10 tot 17 uur; de locatie is Akoesticum in Ede.

Kamermuziekweek en kamermuziekvierdaagse

Docenten tijdens deze klassiekers zijn o.a.: Ingrid Slangen, Pauline Terlouw en Christiaan Thomasius. Locatie: Eigentijdserf, Westelbeers.

Kamermuziekweek: van 26 - 31 juli 2020.

Kamermuziekvierdaagse: van 2 - 5 augustus 2020.

Info: www.huismuziek.nl