
FASO Nieuwsbrief 2018-5
22 september 2018
Beste lezer,
Bij dezen ontvangt u de eerste Nieuwsbrief na een lange, zeer warme vakantietijd met, dwars door het land, veel festivals. Festivals zijn mooi om te bezoeken, maar nog mooier is het om zelf te musiceren en die tijd is nu gelukkig weer aangebroken met veel geprogrammeerde activiteiten. Het muziekleven is dus weer in volle hevigheid losgebarsten en er wordt weer op alle fronten en op alle mogelijke manieren georganiseerd en gemusiceerd. Zo kunt u op zaterdag 29 september nog deelnemen aan de FASO Speeldag, die na het succes van vorige jaren, in reprise gaat (zie onder ‘bestuurstafel’).
Onder verwijzing naar de inhoudsopgave van deze Nieuwsbrief wensen we u veel leesplezier en een mooie voorbereidingstijd op al de concerten die geprogrammeerd zijn.
De redactie (Sanneke Hendrich-van der Ouw, Ninon Vis, Wil Senden en Geert Vinke)
Inhoud
In memoriam Jacques Merkx (1938-2018)
Symfonieorkest Haerlem; 80 jaar jong!
Succesvolle reis van het DJO naar Bergen
Vaste samenwerking Amsterdam Sinfonietta en Conservatorium van Amsterdam
Nederlandse première bij Symfonieorkest Nijmegen
RIC biedt gratis materiaal aan op open dag
Fondsen voor jonge amateurmusici
‘Natuur’ bij Orkest van het Groene Hart

In memoriam Jacques Merkx (1938-2018)
Op 22 augustus j.l. overleed Jacques Merkx in de leeftijd van 80 jaar. Alhoewel Jacques Merkx niet direct en rechtstreeks bij de FASO betrokken was, was hij door intensieve contacten van grote waarde voor onze muziekkoepel. Reden genoeg om hem te gedenken.
Jacques was een Brabander in hart en nieren en werkte gedurende zijn hele leven in de Brabantse muziekwereld, met name en vooral in de blaasmuzieksector. Naast zijn bedrijf (voor een groot deel door zijn vrouw gerund) dirigeerde hij muziekverenigingen en zette zich met hart en ziel in voor een betere structuur van de Brabantse muziekwereld. Zo was hij onder meer secretaris van de Brabantse Bond van Muziekverenigingen en consulent bij het voormalig Centrum voor Amateurkunst in Tilburg. In die hoedanigheid kwamen er waardevolle contacten tot stand met de Brabantse afdeling van de FASO en konden er mooie projecten gerealiseerd worden. Op initiatief van toenmalig FASO-bibliothecaris Thea Bastiaans en Dick van Heuvel (consulent amateurmuziek Gelderland), samen met Hilbrand Adema (consulent amateurmuziek Noord-Holland), Toon Kets van Musica Neerlandica en Centrum Nederlandse Muziek werden in het kader van het project ‘KLASSIEK EN ROMANTIEK, drie eeuwen Nederlandse orkestmuziek’ concerten georganiseerd in Zwolle, Utrecht en Roermond. Samen met de FASO-werkgroep Noord-Brabant organiseerde Jacques Merkx het concert in De Oranjerie te Roermond op 25 maart 1995.
Voor zijn grote verdiensten voor het Brabantse muziekleven werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Niet onvermeld mag blijven dat Jacques zeer creatief was en mooie keramiekbeeldjes van en voor muzikanten maakte die door heel Nederland gewild waren. Zo maakte hij, bij het 25-jarig jubileum voor alle muzikanten van het Nijmeegs Senioren Orkest een beeldje met hun eigen instrument. Bijna 50 stuks, oftewel een heel orkest!
We wensen zijn vrouw Riek, die hem altijd en overal ondersteunde, veel sterkte. We verliezen een gewaardeerd en kundig muziekvakman.
(WS)

Van de bestuurstafel
FASO-speeldag, met optreden van het FASO-Fluitensemble
We zijn er al bijna klaar voor! Op dit moment is er op deze derde FASO-speeldag op zaterdag 29 september nog ruimte voor (alt)violen, 1 fagot, hoorns, trompetten, 1 trombone en slagwerk/pauken. Het doel van de dag is om kennis te maken met onbekende pareltjes uit de FASO-bibliotheek maar natuurlijk ook met spelers uit andere orkesten.
De muziek is in dit geval Branding van Tjalling Wijnstra en Song of India van Rimsky-Korsakow.
Tjalling Wijnstra is behalve componist ook dirigent. Hij werkt veel met vakmusici maar ook met amateurs. Tjalling zal het gelegenheidsorkest dirigeren. Aan het eind van middag laten we graag iedereen horen wat het resultaat van deze speeldag is.
Ook het FASO-Fluitensemble laat op deze dag een nieuw werk horen en wel van de hand van de dirigent van dit ensemble, Egbert Jan Louwerse. Hij schreef het voor de Minimal Music-dag die het ensemble dit voorjaar hield. Niet alleen het nieuwe werk is bijzonder maar dat is zo’n fluitorkest ook.
In de pauzes en tijdens de lunch is er voldoende tijd voor inspirerende gesprekken met leden van andere orkesten. En wie weet kunt u uw rijtje van mogelijke invallers voor uw orkest ook nog uitbreiden op deze dag.
Iedereen die niet mee wil spelen maar de muziek wel wil horen is welkom in het Domusica, Radewijnsstraat 10 in Zwolle, om 16.15 uur.
Voor meer informatie over deelname en inschrijving zie www.faso.eu.
De deelname staat ook open voor mensen die niet in een FASO-orkest spelen.
Wilma van der Heide en Nelleke Geusebroek.

Symfonieorkest Haerlem; 80 jaar jong!
Welke muziek spelen wij ….
Topwerken uit voornamelijk de klassieke en romantische periode, soms iets uit de 20e eeuw. Beethoven, Brahms, Dvořák en Tchaikovsky staan vaak op het programma.
Springplank voor jong talent
In een warm bedje van goed op elkaar ingespeelde, ervaren amateurs soleren inmiddels internationaal bekende topsolisten, begeleid door ons orkest. We noemen Shin Sihan, Anne Brackman, Maria Milstein, Emma Roijackers, Renate Apperloo, Hetty Jansen, Mengie Han, Tobias Borsboom.
Musici, leden
Musici van alle leeftijden, van dertigers tot en met onze fagottiste die het zó leuk bij ons vindt dat ze al zestig jaar lid is, dragen bij aan een goede sfeer en zijn actief op vele fronten. Wat ons bindt: liefde voor de muziek, plezier in muziek maken, ambitie om moeilijke werken bijna net zo goed te laten klinken als waren we professionals. Sommige groepen worden tijdens de concerten versterkt met een professional, die het niveau nóg meer omhoogtilt.
Dirigent
Nicholas Devons is niet alleen een uitstekende en bevlogen muzikale leider; door zijn goede didactiek en pedagogiek gecombineerd met een vleugje Engelse humor weet hij van begin tot eind de aandacht vast te houden. Na iedere repetitie is er zowel een gevoel van ‘heerlijk genoten’ en ‘weer veel geleerd’. Uitdagende werken worden niet geschuwd. Daarmee houdt hij het orkest scherp en in constante ontwikkeling.
Orkestreizen
Om de drie jaar gaat het orkest op reis. Naar een bestemming met een rijke muzikale historie. Vorig jaar mochten we in Leipzig, Weimar en Erfurt in prachtige universiteitsgebouwen en kerken repeteren en concerteren, doorspekt met rondleidingen, wandelingen en heerlijk eten in deze mooie steden. De keren daarvoor waren Praag en Wenen aan de beurt. De eerstvolgende concertreis, augustus 2020, gaat naar Koblenz. Als er in een mooie stad dan geen componist geboren is, is er altijd wel een huis van een broer, vader, neef van....In dit geval zullen we ongetwijfeld het huis van de moeder van van Beethoven bezoeken.
Actuele projecten
Ons jubileumconcert in de Philharmonie op 25 november zet de lijn voort van begeleiding van jonge musici: leden van Jeugdstrijkorkest Divertimento mengen zich met ons in Schuberts ouverture ‘Im Italienischen Stile’, waardoor deze behalve een Italiaanse, ook wel een heel eigen stijl krijgt... De strijkers van Divertimento spelen verder de Kuhnauvariaties van Andriessen.
Anne Brackman zal op talentvolle wijze het Pianoconcert van Schumann vertolken en na de pauze zindert de romantiek voort in de 5e symfonie van Tchaikovsky.
Voor het exacte programma en tijdstip, zie onze website www.symfonieorkesthaerlem.nl
Yo van Dijk

Succesvolle reis van het DJO naar Bergen
Het oudste orkest van het Domstad Jeugd Orkest (DJO), het Jeugdorkest, heeft voor de derde keer deelgenomen aan het Eofed-festival. Na Tallinn (2012) en Cremona (2015), was nu Bergen (Noorwegen) aan de beurt.
Een gezelschap van 48 orkestleden, in leeftijd tussen de 13 en 18 jaar oud en negen begeleiders heeft intens genoten van een stimulerende èn gezellige reis.
Naast het opvoeren van het “eigen” concert in de prachtige Grieghallen, was er zowel de stimulerende werking van de deelname aan de diverse workshops als het bijwonen van de concerten van de andere deelnemende orkesten.
Werden er aanvankelijk een veelheid aan workshops aangeboden, uiteindelijk was dit teruggebracht tot een werkzaam aantal. De DJO-leden hebben genoten van het samenspelen met mensen van vele nationaliteiten, al was de taalkloof met de dirigent soms wat lastig te overwinnen. In krap zeven repetitie-uren werd een ad hoc orkest vormgegeven (met soms meer dan 100 leden) en afgesloten met een succesvol optreden!
Omdat alle DJO-leden en begeleiders ook alle concerten van de andere orkesten bijwoonden, kregen we een boeiend kijkje in de manier waarop anderen muziek maken. Vooral veel indruk maakte het spetterende optreden van het NOR59 strijkorkest uit Oslo.
Naast het muzikale gedeelte, was er genoeg ruimte (en mooi weer!) voor verkenning van de stad en haar omgeving.
Terugblikkend was het een uiterst succesvolle reis, zowel muzikaal als sociaal. Deelnemers en begeleiders zijn alle donateurs bijzonder erkentelijk voor hun steun, want zonder deze middelen is het niet mogelijk onze leden zo’n ervaring op te laten doen! Laten we daarnaast niet vergeten te vermelden dat ook de leden zelf veel extra geld hebben opgehaald door optredens her en der van ensembles gevormd uit dit Jeugdorkest.
Willem Verhagen

Speel mee met klassiek
Wie geregeld naar NPO Radio 4 luistert zal het niet ontgaan zijn: deze zomer kon je meespelen met het beroemde ‘Summertime’ van George Gershwin. Niet in de concertzaal, maar gewoon thuis, met behulp van tips van bijvoorbeeld de concertmeester van het Radio Filharmonisch Orkest en Cor Bakker. De meespeelversie met het RFO en de filmpjes van de professionals met bruikbare tips en tricks staan nog steeds online op www.nporadio4.nl/speelmee

Vaste samenwerking Amsterdam Sinfonietta en Conservatorium van Amsterdam
2019 markeert de start van een nieuwe, vaste samenwerking tussen Amsterdam Sinfonietta en het Conservatorium van Amsterdam. Masterstudenten van de afdeling strijkers worden opgenomen in het ensemble en intensief begeleid tijdens masterclasses, het repetitieproces en de concerten die tijdens een tournee door heel Nederland worden gegeven. Komend jaar start het traject met een programma rondom Tsjaikovski's geliefde Souvenir de Florence.
"Deze samenwerking is van enorme waarde voor onze studenten," aldus Janneke van der Wijk, directeur van het Conservatorium van Amsterdam. "Het Conservatorium van Amsterdam is voortdurend op zoek naar manieren om de studie nog beter te laten aansluiten op het werkveld. Met deze specialistische samenwerking vergroten de studenten hun kansen op een succesvolle orkestcarrière nog meer. Ook levert het waardevolle inzichten op die weer in het studieprogramma kunnen worden toegepast."
Naast de tournee worden in het kader van dit educatieprogramma masterclasses voor strijkers georganiseerd, geleid door aanvoerders van Amsterdam Sinfonietta. Candida Thompson, artistiek leider van Amsterdam Sinfonietta, onderschrijft het belang van deze educatieve samenwerking: "Wij hebben in onze dertig jaar zo veel geleerd door - en over - onze werkwijze [zonder dirigent]; het is heel belangrijk dat dat doorgegeven wordt aan de volgende generatie. Je stopt niet met leren wanneer je het conservatorium verlaat – je blijft als muzikant een groei doormaken. Voor ons is dat een fundamenteel inzicht dat we op de studenten willen overbrengen."
De concertserie ‘Duivelskunstenaar Ray Chen’ met Amsterdam Sinfonietta en deze studenten is van 13 t/m 20 februari in concertzalen door heel Nederland.

Debuutconcert CoMA Eindhoven
Op zondag 14 oktober geeft CoMA Eindhoven zijn debuutconcert. CoMA Eindhoven is een nieuw amateurensemble dat zich toelegt op hedendaagse muziek. CoMA is van oorsprong een Engelse organisatie en de afkorting staat voor Contemporary Music for All. CoMA vraagt hedendaagse componisten stukken te schrijven die door (gevorderde) amateurs gespeeld kunnen worden. CoMA Eindhoven bestaat uit achttien enthousiaste musici die onder leiding van Arjan van Baest werken zullen uitvoeren van Nyman, Jackson, Cashian, Henderickx, Bleicher en Burnell. Het concert vindt plaats in de concertzaal van het CKE, Pastoor Petersstraat 180 in Eindhoven. De aanvang is 16.00 uur en de entree is gratis. Meer informatie is te vinden op www.comaeindhoven.nl

Nederlandse première bij Symfonieorkest Nijmegen
Ook dit jaar is het Symfonieorkest Nijmegen weer te gast in De Vereeniging in Nijmegen en De Hanzehof in Zutphen. Samen met meesterviolist Kolja Lessing spelen zij een Oost-Europees programma met Tsjechische verhalen, Poolse passie en Hongaarse weemoed – en een Nederlandse première.
De Hongaarse componist Zoltán Székely woonde enige jaren in Nijmegen. Lessing vertolkt de solopartij in Székely’s ‘Allegro’, een stuk dat nog niet eerder in Nederland werd uitgevoerd.
Andere stukken die worden uitgevoerd zijn onder meer ‘Dansen van Galanta’ van Kodaly en de Prelude uit ‘Die Meistersinger’ van Wagner.
De concerten vinden plaats op 4 november om 14.30 uur in Zutphen en op 6 november om 20.15 uur in Nijmegen. Meer informatie is te vinden op www.symfonieorkestnijmegen.nl

RIC biedt gratis materiaal aan op open dag
Eind 2012 is het Repertoire Informatie Centrum (RIC) opgericht door diverse organisaties. De collectie bestaat uit partituren, naslagwerken, solorepertoire, ensemblewerken, lesboeken enz. op het gebied van harmonie, fanfare, brassband, strijkorkesten, accordeon en koren en is afkomstig uit diverse bestanden. Hierdoor is een groot aantal werken overtollig geworden doordat er dubbele exemplaren zijn.
Het bestuur van het RIC heeft besloten de overtollige zaken gratis aan te bieden.
Open dag : zaterdag 13 oktober vanaf 9.30 tot 16 uur in een touringcar-hal gelegen aan de Klein Dongenseweg 67 te Dongen (Noord-Brabant). Hier aangekomen volgt u de Bordjes RIC.
Parkeren kan voor de touringcar-hal.
Belangstellenden kunnen dan de totale collectie bekijken en eventueel hun selectie meenemen.
Globaal genomen wordt het volgende aangeboden:
· Naslagwerken (boeken over: componisten, repertoire, theorie, instrumenten enz.)
· Partituren Hafabra (originele werken, transcripties, marsen, kerstmuziek, jeugdorkest, bigband, strijkorkest, volksmuziek).
· Partituren slagwerk: gestemd- en ongestemd slagwerkensemble, marcherend, solowerken, pop, drums enz.
· Solorepertoire en lesboeken voor: gitaar, keyboard, accordeon, viool, citer, klavecimbel, piano, blokfluit, cello, contrabas, mandoline, harp en trompet.
· Ensemble werken voor de meest uiteenlopende variabele bezettingen.
Er gelden de volgende voorwaarden:
· Het repertoire mag niet voor commerciële doeleinden worden gebruikt (dus niet worden verkocht), omdat het veelal niet beschikbaar is gesteld door de uitgevers.
· Belangstellenden moeten zich vooraf aanmelden door een mailtje te sturen naar bestuurslid Frank de Jong: markt@repertoireinformatiecentrum.nl. Hier kunt u ook met eventuele vragen terecht.
· Elke belangstellende betaalt een entreeprijs van € 5,- (ter plaatse contant af te rekenen).
· Elke belangstellende mag gratis een hoeveelheid papieren materiaal meenemen die past in
een klaarstaande lectuurbak die u tevens gratis mee mag nemen.

Fondsen voor jonge amateurmusici
Projecten voor jongeren die muziek maken in ensembleverband kunnen financieel worden ondersteund door het Prins Bernhard Cultuurfonds. Het fonds beheert daartoe meerdere CultuurFondsen op Naam.
Het Giusto Fonds is één van deze CultuurFondsen op Naam, ingesteld door particulieren bij het Prins Bernhard Cultuurfonds. Het fonds ondersteunt ensembles of orkesten die jongeren tot 18 jaar stimuleren om (klassieke) muziek te maken.
De schenkers van dit fonds – zelf enthousiaste amateurmusici – hopen hiermee de mogelijkheden voor jongeren om samen te spelen in ensembles en orkesten te stimuleren.
Met het verdwijnen van muziekscholen is dit sterk verminderd.
Welke projecten komen in aanmerking voor financiële ondersteuning?
Dat zijn projecten van stichtingen en verenigingen, particuliere muziekscholen of collectieven van muziekdocenten die gericht zijn op jonge amateurmusici. Denk daarbij aan projecten van jeugdorkesten of evenementen zoals strijkersdagen en festivals. Een voorbeeld is het JuR festijn 2018 van het Riciotti Ensemble. (zie foto)
Het Prins Bernhard Cultuurfonds beheert meer CultuurFondsen op Naam die projecten ondersteunen die muzikaal talent bij jongeren willen stimuleren of ontwikkelen. Zoals:
HeBe Fonds https://www.cultuurfonds.nl/fonds/hebe-fonds
Willem Gehrels Muziek Fonds https://www.cultuurfonds.nl/fonds/willem-gehrels-muziek-fonds
Pauline Fonds https://www.cultuurfonds.nl/fonds/pauline-fonds
Wilt u in aanmerking komen voor een financiële bijdrage uit een van deze fondsen? Kijk dan voor meer informatie op https://www.cultuurfonds.nl/aanvragen. Uw vraagt aan bij het Prins Bernhard Cultuurfonds; niet bij het specifieke CultuurFonds op Naam.

‘Natuur’ bij Orkest van het Groene Hart
Bij het Orkest van het Groene Hart denken we meteen aan de natuur die we buiten stad of dorp kunnen aantreffen. Weilanden, van elkaar gescheiden door slootjes of hekken, omzoomd door schaduwrijke bosschages. Ook valt te denken aan de natuur als metafoor voor krachten en gevoelens in onszelf.
In het najaarsconcert van het Orkest van het Groene Hart wordt deze romantiek treffend in muziek geschilderd door Ludwig van Beethoven in zijn 6e symfonie: De Pastorale. De titels van de vijf delen verwijzen naar het heerlijke landleven.
Een vergelijkbare schildering van de romantische natuur bereikte Bedrich Smetana.
In zijn compositie Die Moldau tekende hij de rivier de Moldau, vanaf de bron als bescheiden stroompje tot de breed uitwaaierende rivier. Aan de oevers van de rivier speelt zich van alles af, van boerenbruiloft tot jachtpartij..
In dit concert gaat het orkest, samen met het publiek, ook op zoek naar de romantische natuur in onszelf. Wat te denken van Scheherazade van Nikolai Rimsky-Korsakov? De mooie en slimme Scheherazade weet de wrede en gestoorde sultan tot mildheid te bewegen door duizend-en-één-nacht verhalen te vertellen. Onze romantische natuur zal minstens zo hevig worden aangesproken door het verhaal van de onmogelijke liefde tussen Romeo en Juliet zoals Tsjaikovski dat toonzette. In het arrangement dat het orkest speelt, zijn de introductie en de finale van dit aangrijpende meesterwerk te beluisteren.
Concerten: 6 oktober: Ontmoetingskerk, Bodegraven / 13 oktober: Kruiskerk, Woerden. Aanvang 20 uur; uitvoerige informatie: www.ovhgh.nl

NAKO in concert
Zomerconcert in Grote Kerk in Muiden
Het Naardens Kamerorkest (NAKO) geeft op 29 september (20.15) een klassiek zomeravond concert in de Grote Kerk in Muiden. Het orkest staat onder leiding van Jeppe Moulijn en de solisten zijn leden van het eigen orkest.
Op het programma staan: Mozart – Ouvertüre La Clemenza di Tito; Salieri – Fluit/Hoboconcert in C – Thecla Hekker, fluit en André Beens, hobo; deel 1 en 3; Spohr – Nonet deel 3 en 4 voor blazers en solostrijkers; Mendelssohn – 2e Konzertstück – Petra Wals, klarinet en Tanja van de Ketterij, fagot;
Saint-Saëns – Romance voor hoorn en orkest – Richard van Hoorn, hoorn; Rossini – Ouverture Barbier van Sevilla.
Een klein uurtje muziek zonder pauze maar met gelegenheid tot het nemen van een drankje en een hapje. Na afloop gesprek met de musici.
Kaartjes voor dit concert kosten €15,- , voor kinderen t/m 12 jaar €7,50.
Informatie: http://www.nako.nl/kleintje-klassiek-29-september-muiden/
Mozart
Op 16 december (15.00) concerteert het NAKO in het Muziekcentrum van de Omroep in Hilversum met drie werken van Mozart: de 40e Symfonie KV 550 voorafgegaan door de Ouverture uit La Finta Semplice KV 51 en gevolgd door het Pianoconcert KV 488 nr. 23 met als soliste Anne Brackman. In de aanloop van dit concert zullen de blazers worden gecoached door Herman Draaisma.
Kaartjes voor dit concert zijn €18,50 en voor kinderen t/m 12 jaar €10,-, te bestellen via kaarten@nako.nl

Flutonicon
Aanmelden voor de workshops van Flutonicon is weer mogelijk. De workshops worden georganiseerd als er voldoende deelnemers zijn.
Het Flutonicon Fluitorkest komt drie keer per jaar bijeen. Op 6 oktober is de eerstvolgende bijeenkomst. Op een speeldag worden twee stukken gespeeld. Je kunt al meedoen wanneer je twee octaven beheerst op je dwarsfluit.
Er is ook een Traversogroep die één keer per maand bijeenkomt voor les en samenspel onder leiding van Raymond Honing. Je kunt traverso leren spelen of aansluiten bij de gevorderden. Als je begint, kun je bij Flutonicon voor een half jaar een instrument lenen.
Informatie: www.flutonicon.nl

Huismuziek
Docent: Francien Post en Ingrid Slangen
15-16 december 2018, zaterdag 10.00 uur – zondag 17.00 uur, Conferentiecentrum De Glind, De Glind Nog plaats voor hoornisten en hoboïsten!
MUSICEREN MET KERST KLASSIEKER
Docenten: Hanny Geerlings en Reinout Godschalk
22-27 december 2018, zaterdag 16.00 - donderdag 10.00 uur, Eigentijdserf, Westelbeers
IMPROVISEREN MET MOZART, barokimprovisatie voor gevorderden NIEUW
Docent: Robert de Bree
zondagen 13 januari en 3 februari 2019, 10.00- 17.00 uur, Utrechts Centrum voor de Kunsten, Utrecht
COPLAND APPALACHIAN SPRING NIEUW
Docent: Kees van der Harst
26-27 januari 2019, zaterdag 10.00- zondag 17.00 uur, Akoesticum, Ede Nog plaats voor strijkers!