FASO Nieuwsbrief 2017- 6

FASO Speeldag 2018
Terwijl de laatste bedankjes nog binnenkomen voor de FASO Speeldag van afgelopen september wordt er al weer gewerkt aan de volgende editie. Op verzoek van de ledenvergadering gaan we in 2018 het spelen van muziek combineren met de ALV. Om voldoende tijd te hebben voor het studeren gaan we nu daarom op twee dagen spelen en wel op  de zaterdagen 10 en 24 maart. Twee data vrijhouden dus, graag! Op 24 maart wordt dan een korte repetitie gehouden en vervolgens voorgespeeld aan alle leden die op de ALV aanwezig zijn.
Op het programma  staat een behoorlijk recent werk uit de FASO bibliotheek t.w. Branding van Tjalling Wijnstra aangevuld met een meer klassiek werk. Tjalling is een doorgewinterde dirigent onder wiens leiding het twee dagen heerlijk musiceren zal zijn.
Maar, u kunt eerst nog even nagenieten van een video-impressie van de speeldag op 2 september j.l. o.l.v. Ruud van Eeten:  https://youtu.be/CZqbDYV2_A8

FASO en KNMO Congres

De FASO zal aanwezig zijn op het KNMO congres op zaterdag 25 november in Eemnes met het onderwerp: waar haal ik geschikt repertoire vandaan (FASO). Oftewel: de constante zoektocht naar geschikte muziek.

Het motto van het KNMO congres 2017 is  ‘samen leren en inspireren’. U kunt zich nog opgeven!
Meer informatie vindt u via www.faso.eu en uiteraard ook via www.knmo.nl .

Inschrijven: http://www.knmo.nl/aanmelding-knmo-congres/
 

Bij de FASO  komt steeds vaker de vraag naar examens voor strijkers binnen. Een van de belangrijkste redenen daarvoor is, dat er in de laatste jaren veel muziekscholen opgeheven zijn of overgegaan zijn naar een ZZP-constructie, waardoor de docent nu vaker als zelfstandig ondernemer werkt. Als zo'n docent zijn of haar leerlingen graag naar een examen stuurt, moet er veel moeite gedaan worden om een geschikte locatie te vinden waar die examens worden afgenomen. Een van de positieve ontwikkelingen is, dat Kunstbalie Tilburg (ondersteuningsgroep voor de amateurkunst in Brabant) is gestart met examens voor strijkers in Brabant op diverse locaties. 

Om voeling te krijgen met het fenomeen ’muziekexamens’ heb ik met belangstelling de aanpak van examens voor blazers en slagwerk bij de KNMO-bonden in Brabant, Gelderland, en Noord-Holland/Utrecht gevolgd. In totaal heb ik veertien examens op vier verschillende locaties bijgewoond: examens voor blazers, slagwerk, viool en cello op alle niveaus (van A t/m D). 

Omdat examens voor strijkers toch vaak net een beetje anders zijn dan die voor blazers en slagwerk, hebben Wiesje Miedema (Muziek- en Dansschoolschool Amstelveen) en ik een leerplan voor de A, B, C en D-niveaus en de daarbij behorende examens opgezet. Dit vereenvoudigde leerplan is gebaseerd op het Raamleerplan voor strijkers dat in 2012 door Kunstfactor in Utrecht (nu LKCA) met FASO en ESTA is ontwikkeld en waaraan we beiden destijds ook hebben meegewerkt. De huidige opzet sluit hierop beter aan: praktisch, concreet en geheel op de strijkers gericht. Kennelijk een schot in de roos want de eerste positieve reacties komen al binnen!  Ook  ESTA Nederland heeft haar fiat gegeven voor deze richtlijnen en doet een oproep aan haar leden om mee te denken.  
Het leerplan voor strijkersexamens is binnenkort te vinden op de sites van FASO, ESTA Nederland en Kunstbalie. Aan de opzet van theorie-examens wordt nog gewerkt.

Wilma van der Heide
 

In de FASO bibliotheek bevindt zich een werkje van Tera de Marez Oyens (1932-1996). Het heet Modus I en is geschreven voor 4 houtblazers (1111) en strijkers.
De componiste Tera de Marez Oyens (foto) studeerde aan het conservatorium in Amsterdam, met als hoofdvak piano. Hier werd haar talent voor het componeren ontdekt en schreef zij haar eerste stukken, zowel kamermuziek als liederencycli. Later schreef ze veel kerkmuziek maar ze schreef bijvoorbeeld ook voor het internationale cello concours in Scheveningen. In de jaren zestig ging zij zich bezighouden met uiteenlopende zaken als woordtoonkunst en elektronische muziek. Ze gaf les aan het conservatorium in Zwolle en was ook composer-in-residence aan de Georgia State University in Atlanta eind jaren tachtig. Een zeer veelkleurige componiste en een zeer kleurrijk persoon.
Dat uitgesprokene was ook zichtbaar in een andere doos waar een werk in zat van Maria Anna von Martines (1744-1812) Sinfonie in C voor strijkers, 2 hobo’s en 2 hoorns met daarop de, met de hand geschreven mededeling van Tera, dat de muziek van deze componiste zeer de moeite waard was. Zij omschreef Martines als een ‘geestige, vlotte componiste met Italiaanse allures’.
De beide werken zijn dus te huur bij de bibliotheek. De cat. nummers zijn 44771 (Modus I) en 41361 (Sinfonie in C).
Nelleke Geusebroek

In Nijmegen wordt momenteel hard gewerkt aan de oprichting van een nieuw symfonieorkest! Een zeer gemotiveerd bestuur, bestaande uit drie volwassenen en vier jeugdleden, is bezig met alle voorbereidingen voor het nieuwe orkest. Het orkest draagt de naam ‘Keizerstads Jeugdorkest’ (KJO) en is bedoeld voor muzikanten van ongeveer 8 tot 23 jaar. Het repertoire zal hoofdzakelijk bestaan uit klassiek werk en wordt ingestudeerd onder leiding van een professionele dirigent. Het KJO streeft naar een dusdanig groot ledenaantal dat er twee volwaardige symfonieorkesten kunnen worden gevormd, ingedeeld naar leeftijd en niveau.

In april 2018 gaat het KJO van start. Op zaterdag 7 april 2018 vindt de Keizerstads Jeugdorkest Samenspeeldag plaats, waar iedereen vrijblijvend mag komen ervaren hoe leuk het is om in een symfonieorkest te spelen. Het orkest werkt die dag aan een aantal stukken en zal uiteindelijk een klein concertje geven. Vanaf 14 april 2018 wordt er elke zaterdag gerepeteerd en toegewerkt naar concerten. Dat belooft veel speelplezier!

Kent u kinderen in Nijmegen of omgeving die mogelijk geïnteresseerd zijn in dit orkest? Attendeer ze dan vooral op deze mooie plannen! U kunt de ontwikkelingen rond het orkest volgen via www.keizerstadsjeugdorkest.nl en www.facebook.com/KeizerstadsJeugdorkest, of contact opnemen via bestuur@keizerstadsjeugdorkest.nl
 

Vooraf: In de vorige Nieuwsbrief verhaalde Ber Kuijer (cellist in het Alkmaars Senioren Symfonie Orkest) hoe hij tot de klassieke muziek gekomen is; dit tweede deel is het vervolg daarop.

Hoe ging het verder? Ik ging naar de MULO en dat was nou net een school waar niet zo veel aan cultuur gedaan werd, in die jaren vijftig! Eén uitzondering: een leraar organiseerde een bezoek aan een jeugdconcert van het Concertgebouworkest. Ik had een podiumplaats en keek Eduard van Beinum recht in het gezicht toen hij de Derde Symfonie van Franz Schubert dirigeerde. Jeux d’Enfants van George Bizet kregen we ook te horen. Dit was het eerste bezoek aan het Concertgebouw en aan het Concertgebouworkest en er zouden er nog héél véél volgen. 
Jaren later, het was 1973, waren wij met ons gezin op een camping in de Provence neergestreken, waar een tiental musici uit Parijs zich bij ons voegde.

Zij waren specialisten in Middeleeuwse muziek. Iedere dag jodelden de blokfluiten en repeteerden zangers hun repertoire dat zij in kerkjes in de omgeving ten gehore zouden brengen.

Mijn vrouw zag dat gebeuren en zei tegen mij: zeg hé, jij bent toch zo muzikaal, waarom ga je ook geen instrument bespelen?

Eenmaal thuisgekomen zocht zíj een lerares blokfluit en daar ging ík naartoe om blokfluit te leren spelen. Van de sopraan-blokfluit, naar de alt en de tenor, zo kwam ik uiteindelijk bij de basblokfluit en daar begon ik me pas thuis te voelen.

Samen met de lerares heb ik een blokfluit-ensemble opgericht, een gezelschap dat nu al meer dan 25 jaar bestaat. De lerares had contacten met andere gezelschappen en daar moesten we dan op bezoek, want dat was goed voor ons, zei ze.

Bij zo’n bezoek ontmoette ik een man die cello speelde - de cello oefende een enorme aantrekkingskracht op mij uit - en ik wilde dat instrument zélf wel bespelen. De cellist zei: “als je eraan gaat beginnen moet je het volgende weten: hard werken / weinig resultaat én je moet er bezeten van zijn”.

Gewapend met deze wetenschap zocht ik een leraar, die mij, een man van 45, wel les wilde geven. Ik sprak met hem af dat ik ’t een half jaar zou proberen om dan tot de conclusie te komen dat ik het toch nooit zou leren.

Het half jaar ging voorbij en ik bleef bij de leraar, en ik bleef nog langer bij de leraar en ik ben nog steeds bij de leraar. Ik ben nu 78, weet dat ik nooit zó cello zal kunnen spelen als professionals, maar dat dat vooral geen reden is om er mee te stoppen.

Onlangs mocht ik kijken in de eerste sonate voor cello en piano van - kan niet missen - meneer Van Beethoven, mijn favoriete componist. Toen ik indertijd kennis maakte met de klassieke muziek, had ik niet kunnen bevroeden ooit zelf Beethoven te spelen. Een groots genoegen!
Ber Kuijer
 

Op zondag 17 december geeft Arnhem Sinfoniëtta een concert in de nieuwe Parkzaal van Musis. Het orkest speelt dan onder andere de ouverture Sakuntala van Karl Goldmark, waarbij gedanst wordt door studenten van de dansopleiding van Hogeschool ArtEZ. Op het programma staan verder Sleigh Ride van Frederick Delius en de Gadfly-Suite van Dmitri Shostakovich.
Sakuntala is een van de belangrijkste en meest geliefde verhalen uit de Indiase literatuur. In de vierde eeuw werd het door de dichter Kālidāsa voor het toneel bewerkt. De Hongaarse componist Karl Goldmark heeft het verhaal aan het eind van de negentiende eeuw op muziek gezet. Studenten van de dansopleiding zorgen voor een bijzondere sfeer in een choreografie van Floor van Woensel.
Sleigh Ride van Frederick Delius is een kort orkestwerk dat aanvankelijk deel uitmaakte van een groter werk: Winter Night (een compositie die nog maar zelden in z’n geheel uitgevoerd wordt). In de muziek is te horen hoe een slee vanuit de verte aankomt, passeert en dan weer in de verte verdwijnt.
Het concert besluit met de suite uit The Gadfly van Dmitri Shostakovich. Onmiskenbaar Russische muziek, oorspronkelijk geschreven voor de film The Gadfly (1955) die gebaseerd was op de gelijknamige roman van Ethel Lilian Voynich. Het bekendste deel uit deze suite is de Romance voor viool en orkest.

Het orkest staat onder leiding van dirigent Alexej Pevzner, opgegroeid in Moskou, waar hij viool studeerde aan de beroemde Gnessin Muziekschool. Sinds 1994 is Alexej Pevzner werkzaam bij Het Gelders Orkest als 2e concertmeester.

Arnhem Sinfoniëtta is een symfonieorkest voor goede en enthousiaste amateurmusici. Het orkest geeft jaarlijks meerdere concerten in Arnhem en omgeving. In 2015 heeft het orkest enkele zeer succesvolle concerten gegeven in Gera, zusterstad van Arnhem in Duitsland.

Aanvang: 14.30 uur, toegangskaarten: € 20,- (jongeren € 10,-), te koop aan de zaal.
Info: info@arnhem-sinfonietta.nl.
 

Het Symfonieorkest Eindhoven heeft dit najaar een bijzonder concertprogramma, dat op 8 december in de Janskerk Utrecht en op 10 december in het Muziekgebouw Eindhoven wordt uitgevoerd. Daarin heeft het magistrale Tweede Celloconcert van Julius Röntgen een hoofdrol, omlijst door zijn tijdgenoten en vrienden Brahms en Sibelius. Het is een uitdagend werk, waarbij Pepijn Meeuws de solopartij voor zijn rekening neemt. Het geheel staat onder leiding van Quentin Clare, sinds eind 2016 de vaste dirigent van het Symfonieorkest Eindhoven.

Dr. Jurjen Vis, Röntgen-biograaf, geeft een inleiding. Röntgen liet een groot oeuvre na: alleen al in zijn laatste tien levensjaren schreef hij meer dan 100 composities.  Het tweede celloconcert is een technisch lastig stuk, door Röntgen opgedragen aan Pablo Casals, de grootste cellist in die tijd, met wie Röntgen goed bevriend was. De Nederlandse première vond plaats in 1911, met Röntgen als dirigent.

Inspiratie voor zijn tweede symfonie deed de Finse componist Jean Sibelius op in Italië. Het werk werd in het door Rusland onderdrukte Finland geïnterpreteerd als een onafhankelijkheidsverklaring en maakte Sibelius tot nationale held. Johannes Brahms was kort over emoties in zijn composities. Hij gebruikte maar één ingrediënt: muziek. Eerder in 1880 had Brahms zijn ‘Festouverture’ geschreven; daarvan werd de ‘Tragische’ de tegenhanger.

Info: www.symfonieorkesteindhoven.nl
 

Het nieuwe seizoen van het Euregio Jeugdorkest ziet er weer veelbelovend uit: 26 nieuwe leden, een nieuwe solist, nieuwe muziek en een concertreis naar Wenen en het Nederlands concours voor jeugdsymfonieorkesten in de planning - het EJO is er klaar voor!

Op 19 november a.s. zal het EJO in de Concertzaal Tilburg voor de laatste keer het programma ‘A Night @ the Opera’ uitvoeren, met werken van o.a. Bernstein, Gershwin, Saint-Saëns, Britten en Verdi.

Geen stem, maar een klarinet heeft de hoofdrol in dit operaprogramma. Klarinettist en oud-lid Jeroen Vrancken (1992) neemt deze hoofdrol op zich. Hij behaalde in 2015 cum laude zijn masterdiploma aan het Lemmensinstituut in Leuven, België. Jeroen nam deel aan nationale en internationale wedstrijden en werd onder andere laureaat van Marnix Factor, Nationale Klarinetwedstrijd Gent. In 2015 werd Jeroen door de stichting Edmond Hustinx de Henriëtte Hustinxprijs toegekend vanwege ‘zijn excellente studentenloopbaan en beloftevolle toekomst’. Jeroen is vijf jaar lang aanvoerder geweest in het Euregio Jeugdorkest.

Meer informatie over dit bijzondere concert is te vinden op www.euregiojeugdorkest.nl en tickets koopt u via www.concertzaaltilburg.nl
 

Op het najaarsconcert van strijkorkest Touché worden onder leiding van dirigent András Czifra werken vertolkt van de Engelse componisten Delius, Elgar, Ireland en Parry.
Alle werken zijn gecomponeerd rond 1900. Bij de ‘Introduction and Allegro for Strings’ van Edgar Elgar (foto) wordt een beroep gedaan op vier solisten uit eigen gelederen. Zij zullen als ‘strijkkwartet’ de solopartijen voor 1e viool, 2e viool, altviool en cello voor hun rekening nemen.
De programmacommissie van Touché probeert zoveel mogelijk de platgetreden paden te mijden door in te spelen op de actualiteit of door te zoeken naar minder voor de hand liggende werken. Werken die verrassend of niet zo bekend zijn, maar die toch de moeite waard zijn om uitgevoerd te worden. Ze vormen een muzikale uitdaging voor dirigent en orkestleden. Dit keer, in een voor Groot-Brittannië en Europa zo roerige tijd, is als thema gekozen voor werken van Engelse componisten.
Het najaarsconcert begint om 14.30 uur op 19 november 2017 in de St. Caeciliakerk, Zocherstraat 90, 3067 AT Rotterdam.
 

Het Orkest van Utrecht (OvU) speelt op 18 november (Geertekerk Utrecht) en op 19 november (Opstandingskerk, Woerden) een geheel Amerikaans getint programma. Werken van Dvořák, Bernstein en Gershwin staan op de lessenaars.

Dvořáks 9e symfonie is één van de meest gespeelde en beluisterde symfonische werken. Hij componeerde deze symfonie in 1893, tijdens zijn verblijf in de Verenigde Staten.  Elementen uit de Afro-Amerikaanse muziek vermengde hij met zijn eigen Slavische traditie in deze Nieuwe Wereld Symfonie. Het werk werd een daverend succes, dat tot op de dag van vandaag voortduurt.
Bernstein groeide op in Boston bij zijn naar Amerika geëmigreerde Russisch-Joodse ouders. Gedurende zijn gehele dirigentencarrière was hij actief als componist. Hij schreef in alle denkbare genres, maar voornamelijk filmmuziek, musicals en symfonische muziek. Zijn bekendste werk is de muziek bij de film en musical West Side Story (1957). Succesvolle musicals speelden op Broadway, zoals ook de komische operette Candide. Het is de vrolijke ouverture to Candide die in dit concert zal worden gespeeld.
Gershwin verbleef in 1928 een korte periode in Parijs en schreef toen An American in Paris. Het is een muzikale schets in symfonische stijl waarin hij zijn indrukken van de levendige stad tot klinken bracht. We horen claxongetoeter van de ouderwetse Parijse taxi’s en de bedrijvigheid op een Parijse boulevard. Net als in zijn eerdere werk Rhapsody in Blue zijn ook hier alle stijlelementen van klassiek, amusementsmuziek en jazz op meesterlijke wijze samengebracht.

Orkest van Utrecht
Het Orkest van Utrecht heeft ongeveer 45 muzikanten en bestaat ruim 23 jaar. De ambitie is om bijzondere concerten uit te voeren op een hoog muzikaal niveau. Het orkest staat sinds 2012 onder leiding van dirigent Michiel van Vliet. Belangstellenden om mee te spelen in het orkest zijn van harte uitgenodigd om een keer naar een repetitie te komen. Vooral strijkers en koperblazers zijn welkom.
Info: www.orkestvanutrecht.nl
 

Contemporaine muziek voor amateurs - Contemporary music for all
In samenwerking met CoMA Maastricht en onder de vlag van koepelorganisatie CoMA in Engeland wordt er een nieuw orkest opgericht in Eindhoven. Onder contemporaine muziek valt modern klassieke muziek of hedendaagse, gecomponeerde muziek: muziek die vernieuwend is wat betreft klankkleur, harmonie, ritme notatie en vaak ook bezetting. Meestal wordt deze muziek alleen door professionele musici uitgevoerd, maar er bestaan genoeg composities die ook goed door amateurs kunnen worden gespeeld.

Ben je enthousiast geworden en wil je meespelen met CoMA Eindhoven? Stuur dan een berichtje met je naam en het instrument dat je bespeelt naar fransjetoonkessels@gmail.com
Voor meer informatie:
CoMA Maastricht: www.comamaastricht.nl
CoMA Engeland: www.coma.org

Tijdens haar traditionele najaarsconcert op zaterdag 9 december a.s. zullen koor en orkest van Toonkunst Bussum o.l.v. Yiorgo Moutsiaras de Missa Amicitiae ‘Mis voor Vrienden’ van componist Co Vriend (what’s in a name!) uit Purmerend uitvoeren. Co Vriend (foto) is in 1940 in Benningbroek (West-Friesland) geboren en zal de uitvoering zelf bijwonen. Het is de eerste keer dat deze mis wordt uitgevoerd in de zetting voor koor en symfonieorkest. De mis werd oorspronkelijk geschreven voor gemengd koor en orgel en in vriendschap opgedragen aan Het Volendams Vocaal Ensemble. Later heeft de componist de muziek bewerkt voor begeleiding door harmonie, fanfare en brassband. En nu dus voor begeleiding door symfonieorkest.
Het thema ‘Vriendschap’ komt verder uitvoerig aan bod door composities van Robert Schumann, Johannes Brahms en Antonin Dvořák.

Johannes Brahms (1833-1897) raakte in 1853, op 20-jarige leeftijd, bevriend met Schumann, die hem steunde en hielp in zijn compositorische loopbaan. Zoals bekend was Brahms ook innig bevriend met Schumanns vrouw Clara, een vriendschap die ook na de dood van Schumann, in 1856, bleef bestaan. Antonin Dvořák (1841-1904) op zijn beurt, werd weer bevriend met Johannes Brahms. Brahms speelde in zijn leven dezelfde rol als Schumann voor Brahms had gedaan: hij deed op een belangrijk moment, in 1874, een goed woordje voor zijn jongere collega en hielp zo zijn carrière verder op weg. 
Het verdere programma rond deze ‘vriendschaps-componisten’ omvat twee liederen van Robert Schumann (Zigeunerleben en Nachtlied), zes Hongaarse Dansen van Brahms en vier Slavische Dansen van Dvořák.
Voor verdere info: www.toonkunstbussum.nl
 

Spelers gezocht:

- Voor het blazersweekeinde op 9-10 december in De Glind worden nog hoornisten gezocht.
-  Voor hoornisten maar ook hoboïsten is nog plaats op het weekeinde van 7-8 april 2018, wanneer in het Akoesticum in Ede het Beethoven Blazersensemble gaat repeteren.

- Altviolisten kunnen terecht bij het Mendelssohn Octet, een nieuw en extra weekeinde op 14-15 april 2018 in  Akoesticum.

Vierdaags workshopfeest

Van 3 tot 6 januari vindt in Fredeshiem in Steenwijk een workshopfeest plaats onder de naam “Happy New Ear”. Voor instrumentalisten en zangers is er elke dag een andere workshop.
Algehele leiding: Elke Jansen met medewerking van 14 docenten.
Muziek onder meer van:  Charley Chaplin, Klezmerorkest en Mozart.

Muziek met gebaren

Iets nieuws proberen? Muziek met gebaren op zondag 28 januari in Akoesticum in Ede.
Deze dag is voor instrumentalisten en zangers en maximaal 2 pianisten.
Docent: Kay Krijnen

Info: www.huismuziek.nl
 

Lever uw bijdrage!
Kopij voor de volgende nieuwsbrief kunt u sturen naar: redactie@faso.eu
We stellen het op prijs als u een toepasselijke afbeelding (foto, logo o.i.d.) meestuurt. Let wel: we kunnen geen afbeeldingen groter dan 1 Mb plaatsen zonder aanpassing; het zou ons erg helpen als de afbeelding al gecomprimeerd is tot webpage-formaat.
De deadline en verschijningsdatum van de FASO-nieuwsbrief tot eind 2017 zijn weergegeven in de volgende tabel: