FASO Nieuwsbrief 2016-6

FASO en KNMO

De samenwerking tussen FASO en KNMO (Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie) blijft allerminst hangen in het tekenen van een overeenkomst. Inmiddels weten de organisaties elkaar goed te vinden. Het eerste juridische advies wordt ingewonnen, nieuws van KNMO kan binnenkort door naar de FASO orkesten en in de elektronische nieuwsbrief van de KNMO zal een rubriek ‘Nieuws van de FASO’ worden opgenomen. Er zijn inmiddels bestuursleden van de FASO in twee commissies (over jeugdbeleid) ingestroomd. Al deze activiteiten hebben natuurlijk de bedoeling elkaar te informeren, te ondersteunen en te inspireren. FASO en KNMO zijn dan wel heel verschillend, in organisatie, in leden, in activiteiten etc. , maar we delen wel allemaal de liefde voor het maken van muziek.

KNMO Congres in Eemnes

Op zaterdag 19 november a.s. wordt in Eemnes  het eerste KNMO congres gehouden. Het doel van dit congres is ‘VERBINDEN’. Uitgangspunt is dat de leden van de KNMO en de leden van de verschillende doelgroepen binnen de KNMO veel ideeën en ervaringen met elkaar te delen hebben. De FASO zal zich presenteren als nieuwste doelgroep binnen de KNMO, met een presentatie en met een stand met informatiemateriaal van de FASO. Er zijn tijdens het congres interactieve sessies (auteursrecht, communicatie, dirigenten, fondsenwerving) die enerzijds bedoeld zijn voor het technisch en artistiek kader van de verenigingen en anderzijds voor de bestuurders om met elkaar in contact te komen en van gedachten te kunnen wisselen.
Ook FASO leden kunnen dit congres bezoeken om kennis te maken met de bonte wereld van de KNMO. Ga het vooral eens proberen! Toegang is gratis.
Voor inschrijving: www.KNMO.nl
Zaterdag 19 november / Van der Valk hotel De Witte Bergen
Rijksweg 2, 3755 MV Eemnes
Start om 10.30 uur; einde rond 17.00 uur.
Inschrijven voor een lunchbuffet is ook mogelijk.

Nieuwe rubriek ‘Service’ op FASO website

Met deze rubriek willen wij onze leden ondersteunen op het gebied van financiën, jeugdbeleid en advies over repertoire. Pieter de Oude, als vrijwilliger werkzaam in de bibliotheek, heeft zich bereid verklaard om de orkesten van dienst te zijn met adviezen over repertoire met nadruk op het verkennen van het onbekende repertoire.

Pieter is musicoloog en lang werkzaam geweest in de muziekindustrie; hij heeft veel orkestervaring en wil met u meedenken over het samenstellen van een aantrekkelijk programma . Omdat Pieter al  een paar jaar actief is in de FASO bibliotheek is hij goed op de hoogte van wat onze bibliotheek te bieden heeft, ook aan onbekende werken. U kunt Pieter bereiken via muziekadvies@faso.eu of 06 51 02 93 91.
Met steun van Pieter zullen wij ook elke week, op de website en via Facebook en Twitter een bepaald werk (verrassend/onbekend/geweldig mooi) onder de aandacht brengen.

Nieuws van de bibliotheek

Het controlewerk in onze bibliotheek verloopt volgens plan maar er is nog veel werk te doen in fase 2 van de controle activiteiten. In fase 1 ging het vooral om het controleren van de dozen op inhoud, of deze compleet is en klopt met de materiaalstaat en ook of het zo in de catalogus staat. En uiteraard: of de kwaliteit van de muziek nog voldoende is om uit te kunnen lenen. Sets die veel uitgeleend worden maar waarvan wij maar één set met het predicaat ‘goed’ hebben, moeten aangevuld worden etc.
We zijn nu met fase 2 gestart en die omvat een aantal beslissingen zoals afvoeren van ondeugdelijk materiaal dat te oud/versleten is of te zwaar betekend is. Daarna beslissen over nieuwe aanschaf, te beginnen bij de 200 meest uitgeleende werken. Deze aanpassingen worden binnenkort ook in de catalogus verwerkt. U zult u dan per werk de volgende kwaliteitsaanduiding vinden:
1: slecht
2: zeer matig
3: matig
4: goed

Wij houden u op de hoogte van onze verdere acties

Ter info: De FASO bibliotheek heeft een nieuw telefoonnummer: 06-154 94 507.
Het vaste nummer is niet meer in gebruik!

11th European Orchestra Festival 2018 in Noorwegen

Het 11e Europese Orkesten Festival zal plaatsvinden in Noorwegen, in de stad Bergen, van 10 tot 13 mei  2018. Een eerste uitnodiging van onze zusterorganisaties in Noorwegen is inmiddels binnen gekomen. Wij houden u op de hoogte van de voortgang van de voorbereidingen via www.faso.eu en via de bestuursberichten. Mocht u nu al meer algemene informatie willen hebben dan kunt u een mail sturen naar secretaris@faso.eu of bellen met Nelleke Geusebroek 050-309 49 79.

Oproep:

De webmaster van de FASO zou graag iemand paraat hebben die voor hem kan invallen als hij wat langer afwezig is. Geïnteresseerden met de nodige tijd, kennis (o.a. Drupal) en ervaring worden hartelijk uitgenodigd om zich bij secretaris@faso.eu te melden.

Hoe zou je het Fries Kamer Orkest kunnen beschrijven?
• Kijk je naar het ‘geboortejaar’ (1962), dan valt het onder de categorie 50-plussers.
• Bezie je de bezetting, dan is het eigenlijk geen kamerorkest, maar een klein symfonieorkest met ruim 40 leden.
• Een blik op de muzikanten leert je al snel dat de spelers als mensen onderling heel sterk verschillen, maar dat ze wel allemaal samen graag muziek maken. Enkele leden hebben al een staat van dienst van meer dan 40 jaar. Maar er spelen ook twintigers en dertigers in het orkest en komt er met enige regelmaat een geboortekaartje langs. Onze oudste ‘fan’, Adri, is inmiddels 97, heeft 45 jaar in het FKO gespeeld en komt als Vriend nog regelmatig naar ons luisteren. Met hartig commentaar na afloop!
• Als je de rij dirigenten overziet, zijn het allemaal ‘blijvertjes’: de zesde en voorlaatste dirigent, Derk Stegeman, stond zelfs 19 jaar op de bok. Sinds deze zomer staat het orkest onder leiding van onze nieuwe dirigent Ronald Slager. Na met pijn in het hart afscheid te hebben genomen van Derk, koos het orkest unaniem voor Ronald als zijn opvolger.
• En vraag je naar de functie van het orkest binnen de Friese gemeenschap, dan is de lijst nogal uitvoerig: Concerten met een eigenwijze programmering, koorbegeleidingen, festivals, het uitvoeren van nieuwe composities naast werken uit de ‘hart-en-ziel-lijst’, jong talent de ruimte geven om te concerteren en soms is het ook stage-orkest voor dirigenten in opleiding.

In 2012 vierde het Fries Kamer Orkest zijn 50 jarig jubileum met een concert in de Leeuwarder Stadsschouwburg De Harmonie en een feest aansluitend. Het FKO gunde zichzelf als verjaarscadeau een opdrachtcompositie van de hand van Tjalling Wijnstra, een mooi, 15 minuten durend werk: ‘Branding’. Zoiets kost geld, veel geld. Het FKO bekostigde de compositieopdracht met crowdfunding: vrienden en relaties konden per (halve) minuut een deel van het werk sponsoren. En het geld kwam er, mede door steun van de FASO! In ruil hiervoor is ‘Branding’ van Wijnstra opgenomen in de bibliotheek van de FASO en zo ook voor andere orkesten beschikbaar. Echt een aanrader!

Het eerste concert, in 1962, onder leiding van de oprichter Jan Masséus, vond plaats in de Leeuwarder gevangenis. Gekke plekken om te spelen heeft het orkest nooit geschuwd: In 2014 speelde het nog in een glazen kantorengebouw ‘Crystallic’, terwijl er 4000 wandelaars aan het orkest voorbij trokken tijdens de Leeuwarder Midnightwalk.
En wat dacht je van een concertlocatie in Sloten in 1979, genaamd ‘De Mallemok’? Of in het ziekenhuis van Sneek of Leeuwarden? Maar meestal zijn de concerten ‘gewoon’ in een kerk of concertzaal, al is het gesleep met pauken, bok en lessenaar wel altijd 'corvee';. Een lid schafte zelfs een andere auto aan, waar de pauken in passen.

En waar familiebanden al niet toe leiden: Eén van onze violistes is de schoonzus van Jaap Sijtsma, cellist. Jaap is de kleinzoon van Atze Sijtsma, een timmerman uit Harlingen, die als hobby strijkinstrumenten bouwde. Het resulteerde 2010 in een concertserie, waarbij alle strijkers op Sijtsma-instrumenten speelden en Jaap Sijtsma begeleidden in het celloconcert van Schumann, waarbij hij uiteraard ook speelde op een Sijtsma-cello.
De instrumenten kwamen uit heel Nederland: werden gehuurd, geleend, opgeknapt door een vioolbouwer uit Groningen en natuurlijk verzekerd. Zelden was de klank van het orkest zó homogeen. Maar als strijker moet je wél even wennen aan het spelen op een ander instrument….

Het orkest kent sinds enkele jaren een ‘Muziekfabriek’: kleine ensembles, gevormd door orkestleden – jong gepensioneerden en part-time werkers – die op aanvraag spelen. Zo zijn er strijkkwartetten, een blaaskwintet en andere combinaties. Een feest of begrafenis, een viering in de kerk, de kerstmaaltijd in een verpleeghuis zijn voorbeelden waarbij de Muziekfabriek wordt ingezet. Hiervoor wordt aan de organiserende instantie ‘een gift’ gevraagd, bestemd voor scholing binnen het orkest. Zo kunnen op studiedagen specialisten worden gevraagd voor workshops of groepsrepetities. Een win-win-situatie voor iedereen.

Met de komst van de nieuwe dirigent Ronald Slager is er weer een nieuwe fase voor het orkest aangebroken. Een andere aanpak en programmering, misschien iets ambitieuzer nog dan voorheen? Maar ook goed rekening houdend met de mogelijkheden en onmogelijkheden van de leden. Onze eerste concerten onder zijn leiding zijn nét achter de rug, met o.a. het pianoconcert van Grieg, gespeeld door de fantastische jonge pianist Florian Verweij.

En nu óp naar het volgende project: Een symfonie van Méhul (voorheen nog nooit van gehoord, maar leuke muziek, in tijd tussen Mozart en Beethoven), de Carmen Suites en het harpconcert van Saint-Saëns met soliste Annegreet Rouw. Een concertserie met als thema ‘Vive la France’, al uit te voeren op 4 en 5 februari. Dat wordt dus nog een poosje flink studeren op alle ‘loopjes’. En wat is het fijn als je op maandagavond laat na de repetitie vol energie thuiskomt en eigenlijk nog veel te wakker bent om te gaan slapen.

Immie Klaver,
secretaris FKO

Ik was net 18 jaar en logeerde bij vriend Ernst in Münster met wie ik mijn ontluikende Beethovenbelangstelling deelde. Ernst’s wekker was een schakelklok, verbonden met zijn ‘stereo’ die indertijd het hoogaltaar vormden voor menig studentenkamer. Toen het ’s ochtends tijd was voor de Kaiserbrötchen hoorde ik een ferme klik, waarna kamerbreed Beethovens ‘kleine’ mis in C zich mengde met de geur van vers brood.

Het brood bleef vooreerst onaangeroerd en beiden zaten we ademloos de hele mis uit, onder de indruk, ontroerd, blij dat er zulke mooie muziek bestaat. In die tijd speelde ik zelf nog geen instrument. Toch voelde ik daar al heel krachtig de wens ‘oh, als ik dat zelf toch eens zou kunnen spelen’, gekoppeld aan een gevoel van devotie: Wie ben ik wel om zoiets groots te wensen?

Ambities doven niet tenzij ze in vervulling gaan. Toen ik 28 jaar oud was kreeg ik mijn eerste hobolessen. Die gaven aanvankelijk geen enkel zicht op het vervullen van dit punt op mijn ‘bucketlist’. Toen ik 15 jaar later toetrad tot het Fries Kamerorkest lukte het al vrij spoedig mij in de orkestcommissie te wurmen, de club waar de concertprogramma’s werden bedacht. Op mijn weg vond ik de dirigent als collega Beethoven adept. Echter deze beschouwde de muziek van de meester als dermate hoog en heilig (en ik kon hem geen ongelijk geven) dat we ons daar beter niet aan konden wagen. Na flink aandringen speelden we de eerste symfonie tóch: En met verassend goed resultaat. Orkest én publiek wisten ‘onze Beethoven’ te waarderen. Dat smaakte naar meer.

Bucketlists hebben, althans bij mij, de neiging niet korter te worden, anders dan mijn levensverwachting. Ik droomde van complete Beethovenprogramma’s, zo ongeveer van de omvang die in het Wenen van Beethoven gebruikelijk waren. Werken voor koor en orkest zijn nog altijd mijn favoriet, maar waarom niet ook een concert erbij, of een symfonie? Een lied met orkestbegeleiding? Tegen zoveel wilskracht en enthousiasme bleken zelfs de grootste sceptici niet bestand: In 2014 werd mijn droom waar.

Beethoven meende dat muziek contact mogelijk maakt tussen de mensen en het godenrijk, zonder tussenkomst van priesters. Ik ben niet religieus opgevoed, maar zou de ervaring die ik indertijd bij Ernst had niet een religieuze kunnen zijn? Zou wat mij op die studentenkamer is overkomen niet een beroering van de Eeuwigheid kunnen zijn?

Er ontstond een samenwerking met het Steenwijker koor Cantica Sacra en samen maakten we een programma met daarin de Egmont Ouverture, Beethovens vierde symfonie én de Mis in C. Net niet zo uitgebreid als destijds in Wenen, maar een eind in de richting. En voor modern publiek wel zo bevattelijk, nietwaar? Toen we een keer in Steenwijk in een kerk gezamenlijk aan het repeteren waren schoot ik vol: ‘Hier zit ik toch maar. Met mijn wens. En hoor, hoor, om mij heen gaat die wens nu in vervulling. Beethovens Mis met mij erbij als blazer en de prachtige zang van Cantica Sacra en de solisten’. Toen werd het stil, mijn collega’s keken even om, ik had mijn inzet gemist. Van deelnemer had mijn hart me even weer toeschouwer gemaakt.

Een week later was de uitvoering voor publiek. Ik heb daar kort dit verhaaltje verteld en daar veel warme reacties op gekregen. Zelf heb ik tijdens de uitvoering helaas niet nóg eens zo’n moment van vervoering beleefd: Er is rond een concert altijd zoveel te regelen, veel gastspelers die aandacht moeten hebben en weet ik wat. Toch voel ik wel mee met de grote Meester Ludwig als hij zegt dat je via muziek het godenrijk kunt betreden. Er gaat veel noeste arbeid aan vooraf (dat willen de goden kennelijk), maar zo af en toe is er een moment dat de tijd stil lijkt te staan, dat ik opga in het grote geheel, wens dat het eeuwig zo blijft…en dan is er weer de noeste arbeid. Ik vind het nog steeds volop de moeite waard.

Herman Leusman, Fries Kamer Orkest

Op zaterdag 19 november 2016 strijden vijf prominente Utrechters om de titel ‘De beste dirigent van Utrecht!’. De kandidaten hebben ieder hun favoriete klassieke compositie gekozen en zullen daarmee Het Orkest van Utrecht dirigeren. Ook de toeschouwers spelen een rol: zij mogen namelijk hun stem uitbrengen. Dit spektakel vindt plaats in het ZIMIHC theater Stefanus in Utrecht Overvecht.

Op het programma staan delen uit beroemde en ontroerende stukken als de Nieuwe Wereld Symfonie van Dvorák, het Zwanenmeer van Tsjaikovski en de Peer Gynt suite van Grieg, naast andere bekende stukken van onder meer Brahms, Sibelius, Fauré en Albinoni.

De kandidaten zijn: Lilian Hak (zangeres), Jan Bogerd (bestuursvoorzitter Hogeschool Utrecht), Jeroen Pater (stand-up comedian), Koen Willem Toering (zanger Sunday) en Aleid Wolfsen (oud-burgermeester van Utrecht). De jury bestaat uit Maglosia Fiebig (stadsbeiaardier van de Domtoren in Utrecht), Michiel van Vliet (dirigent van Het Orkest van Utrecht) en Daan Boom (presentator StreetLab en 2e prijswinnaar Maestro 2016).

Kaartverkoop via www.orkestvanutrecht.nl, kaarten kosten 15 euro, kinderen tot en met 12 jaar betalen 5 euro.

Het Haags Symfonie Orkest Euterpe (1891-2016) bestaat 125 jaar. Het jubileumconcert vindt plaats in de Haagse Kloosterkerk aan het Lange Voorhout op zondagmiddag 27 november om 15 uur. Op deze middag wordt ook het eerste exemplaar van een door contrabassist Geert Vinke  uitgegeven jubileumboek overhandigd aan de burgemeester.
Op het programma staan 13 stukken uit opera´s van Verdi, Donizetti en Mascagni, die ten gehore worden gebracht samen met het Voorburgs Operakoor en de solisten Marike Verbeek (coloratuursopraan), François Soons (tenor) en Martijn Hop (bas-bariton).
Presentator is Howard van Dodemont. Het geheel staat onder leiding van Albert van Eeghen, die al sinds 1995 het Haags Symfonie Orkest (HASO) dirigeert, dat in 1999 fuseerde met Orkestvereniging Euterpe tot het huidige orkest.
Dirigent en repetitor van het koor is de veelzijdige musicus Peter Janka.
HSO Euterpe repeteert op maandagavonden. Er is plaats voor (alt)violisten en hoornisten.
Informatie: www.haso-euterpe.nl

Concert Arnhem Sinfonietta in de Walburgiskerk

De verbouwing van muziekgebouw Musis Sacrum heeft vertraging opgelopen. Arnhem Sinfonietta moet daarom voor het concert op 20 november uitwijken naar de Walburgiskerk. Op het programma  staat onder meer de eerste symfonie van Tsjaikovski - met de bijnaam ‘Winterdromen’ - en het eerste celloconcert van Saint-Saëns met als soliste Inge Grevink, plaatsvervangend solo celliste van het Gelders Orkest.

Het concert vindt plaats op zondag 20 november 2016 om 14.30 uur in de Walburgiskerk in Arnhem. Kaarten kosten € 15,00 (jongeren € 10,00) en zijn te koop aan de zaal.

meer info: www.arnhem-sinfonietta.nl.

We willen graag uw aandacht vestigen op de advertentie voor een vacature voor concertmeester, die op dezelfde website te vinden is.

Op de foto: celliste Inge Grevink. Foto: Vincent Tuinder

Ons creatieve brein ‘Hoe mens en wereld elkaar maken’ - Dick Swaab

In ‘Wij zijn ons brein’ vertelde Dick Swaab hoe de hersenen die we bij onze geboorte meekrijgen ons leven bepalen. In het prachtig geïllustreerde ‘Ons creatieve brein’ worden vragen besproken als: Hoe wordt ieder brein anders? Wat is creativiteit en hoe kunnen we het stimuleren? Hoe wordt het werk van kunstenaars beïnvloed door hun hersenziekten? Waarom vinden sommige mensen atonale muziek mooi? Hoe kan de omgeving als medicijn werken?

In ‘Ons creatieve brein’ toont Dick Swaab wat ons tot mensen maakt: de interactie van de hersenen met onze omgeving. De omgeving draagt niet alleen bij aan de unieke ontwikkeling van ieder brein, maar ook aan het ontstaan van hersenziekten en aan de genezing hiervan. Muziek en beeldende kunst zijn niet alleen creatieve vormen van communicatie, maar blijken ook van therapeutische waarde te kunnen zijn bij hersenziekten. De manier waarop onze hersenen zich ontwikkelen beïnvloedt onze beroepskeuze en ons beroep heeft ook een effect op de structuur en functie van onze hersenen. Vele maatschappelijke consequenties van het hersenonderzoek, zoals partnerkeuze, filosofie en strafrecht, worden besproken.

Het boek is uitgegeven door Atlas Contact en kost €29,99.

Blokfluit versus dwarsfluit (9-11 dec, De Glind)

Er zijn nog een paar plaatsen voor klavecimbel, dwarsfluit, traverso, gamba cello en fagot.

Musiceren met Kerst (22-27 dec. Westelbeers)

Een soort kerstcruise in de bossen van Brabant. Koor- en orkestmuziek.

Highlights Voorjaar

- Communiceren in een instrumentaal ensemble, op 15 januari in Ede.
- Barokke bouwwerken op 21-22 jan. in Ede. Nog plaats voor alle strijkers.
- Huismuziekfeest voor orkest op 28-29 jan. in Ede.
- Mediterraneo voor koor en solisten op 11-12 febr. in Steenwijk). Gezongen wordt de muziek van           L’Arpeggiata.
- Kamermuziekontmoetingsdag Assen op 11 februari.
- Kamermuziek in de Steigers in Groningen op 8 april.

Nieuws uit de regio

Samenspeelavond Huismuziek Amersfoort.
- Op woensdag 23 november organiseert Huismuziek Amersfoort een open samenspeelavond, met als thema ‘Samenspelen doe je niet alleen’.

Informatie: www.huismuziek.nl

Lever uw bijdrage!
Kopij voor de volgende nieuwsbrief kunt u sturen naar:
redactie@faso.eu
De deadlines en verschijningsdata van de FASO-nieuwsbrief
tot 2017 zijn weergegeven in de volgende tabel: