
Beste lezer,
Bij dezen ontvangt u de laatste Nieuwsbrief vóór de vakantie. De hoeveelheid kopij en diversiteit
daarvan mochten er ook deze keer weer zijn!
Zo leest u, heet van de naald, de uitslag van het Nationaal Concours voor Jeugdsymfonieorkesten
2015 dat zaterdag 13 juni, in De Doelen in Rotterdam plaats vond. Om deze uitslag nog in de
Nieuwsbrief te kunnen opnemen, hebben we de verzending een dag later gedaan dan gebruikelijk.
Naast uitvoerig nieuws en activiteiten van de FASO brengen we nog een aantal interessante
onderwerpen/artikelen. Zo stelt de vereniging Viotta Jeugdorkest zich voor in de rubriek
‘Wie wij zijn’ en beschrijft Ingrid Kaczmarek (gastvrouw van het orkest van Toonkunst Bussum)
in ‘Mijn Favoriet’ de geschiedenis en achtergronden van de ‘Krönungsmesse’ van Luigi Cherubini,
een week nadat deze in Bussum uitgevoerd werd. Verder een compositiewedstrijd bij het
Euregio jeugdorkest, 500 jaar (!) fagot, de Zeister Muziekdagen en meerdere concert- en
projectaankondigingen.
Voor nu wensen we u veel leesplezier en voor straks: een mooie vakantietijd!
De redactie: Jet Katgert, Sanneke van der Ouw, Ninon Vis en Wil Senden
Inhoud
Nationaal Concours voor Jeugdsymfonieorkesten 2015
Nieuws uit de FASO-bibliotheek
Europees Orkestenfestival in Cremona
Hofstads Jeugdorkest op tournee naar Italië!
Compositiewedstrijd Euregio Jeugdorkest
Huismuziek: cursussen in het nieuwe seizoen
Oud en Nieuw met Beethoven en Korngold

Nationaal Concours voor Jeugdsymfonieorkesten 2015
Uitslag van de grote finale!
Op zaterdag 13 juni vond in de grote zaal van de Doelen in Rotterdam de finale plaats van het Nationaal Concours voor Jeugdsymfonieorkesten 2015.
Aan deze finale ging een voorronde vooraf, in het weekend 28 februari/1 maart in het Akoesticum in Ede. Daaraan namen 500 jonge instrumentalisten uit 10 orkesten deel en ze lieten daarbij zien EN vooral horen dat de symfonische muziek ook bij jong Nederland nog springlevend en in ontwikkeling is. Een vakjury bestaande uit 5 professionals beoordeelde de prestaties.
Omdat het jeugdorkestenlandschap in Nederland erg divers is, is er voor dit concours een indeling in drie afdelingen gehanteerd: een groot-symfonische afdeling (Afdeling 1), een symfonische afdeling (Afdeling 2) en een klein-symfonische afdeling met flexibele bezetting (Afdeling 3). Via de voorronde hadden zich voor deze finale de volgende 6 orkesten geplaatst:
Afdeling 3: Arnhems Interscholair Orkest (AIO) en Rotterdams JeugdSymfonieOrkest (RJSO)
Afdeling 2: Frysk Jeugd Orkest (FJO) en Jeugdsymfonieorkest Bloembollenstreek (JSOB)
Afdeling 1: Amersfoorts Jeugd Orkest (AJO) en Hofstads Jeugdorkest (HJO)
Op de grote finaledag was er een dagvullend programma met drie blokken van elk twee orkesten. Buiten het (naar eigen keuze in te vullen) concoursprogramma moesten de zes finalisten allemaal een werk uit het repertoire van het Riciotti Ensemble ten gehore brengen. Na het laatste concoursoptreden gingen de jonge musici van alle orkesten, samen met de musici van het Riciotti meteen aan de slag voor de voorbereiding van de Grande Finale.
Tussen de voorronde en de finaledag konden alle deelnemers nog een eigen ‘streetwise versie’ van zelfgekozen Ricciotti repertoire op film vastleggen om mee te dingen naar een publieksprijs op zaterdag 13 juni tijdens de finale.
Het concours begon om 12 uur met een goed verzorgd optreden van het Rotterdams JeugdSymfonieOrkest (RJSO), gevolgd door een spectaculair concert van het Arnhems Interscholair Orkest (AIO). Hoogtepunt van dit optreden was ongetwijfeld de uitvoering van ‘Randy’, een van de Riciotti titels. Een ‘super uitvoering’.
In afdeling 2 stak het Frysk Jeugd Orkest (FJO) (naar later bleek) het AIO naar de kroon, Het verschil was slechts 2 punten (zie beneden)!
De optredens van Hofstads Jeugdorkest (HJO) en het Amersfoorts Jeugd Orkest (AJO) in afdeling 3 waren hoogtepunten van de dag. Het HJO maakte vooral indruk met de Symfonische Dansen uit de Westside Story; het AJO begeesterde met vier delen uit de Schillderijententoonstelling.
Na de concoursoptredens vond rond 18.00 uur de Grande Finale plaats, waarin alle jonge musici (zo’n kleine 400!) samen met Het Riciotti Ensemble optraden. Dit ensemble laat al sinds 1970 klassieke muziek klinken op plekken waar ze normaal niet klinkt. Als kruisbestuiving was tijdens de voorronde na afloop van de optredens door alle deelnemers het werk ‘De Gepikte Vogel’ van Andriessen (hun meest gespeelde werk) uitgevoerd. Dit was bedoeld als een opmaat naar nog meer Ricciotti repertoire op de lessenaars van de jeugdorkesten. In de Grande Finale op 13 juni klonken onder meer ‘De gepikte Vogel’ en het eerder genoemde ‘Randy’. Een grandioos slot van een groots muziekfeest.
De uitslag van het concours:
Afdeling 3:
Arnhems Interscholair Orkest (AIO): 86,8 pt. (winnaar van afdeling 3)
Rotterdams JeugdSymfonieOrkest (RJSO): 75,9 pt.
Afdeling 2:
Frysk Jeugd Orkest (FJO): 84,83 pt.(winnaar afdeling 2)
Jeugdsymfonieorkest Bloembollenstreek (JSOB): 70,48 pt.
Afdeling 1:
Amersfoorts Jeugd Orkest (AJO): 86,85 pt. (winnaar afdeling 3)
Hofstads Jeugdorkest (VHJO): 76,78 pt.
De publieksprijs voor het beste filmpje ging met grote meerderheid van stemmen naar het Rotterdams JeugdSymfonieOrkest.
Tenslotte was er nog een extra juryprijs, de Herason prijs, voor de beste uitvoering van een muziekstuk. Deze prijs werd gedeeld door het AIO (Arnhem) voor de uitvoering van ‘Randy’ van Wim van Binsbergen en het AJO (Amersfoort) voor het werk ‘Vers’ van Leonard van Goudoever. Beide titels komen uit het Riciotti repertoire.
Tot slot: hulde aan de organisatoren die een schitterend muziekfeest in een prachtige ambiance wisten te realiseren. Met in feite alleen maar winnaars!
Voor alle informatie over dit muziekfeest: www.jijspeelttochook.nl / Facebook: Jijspeelttochook / Twitter: #jijspeelttochook

Van de bestuurstafel
Lopende zaken
Veel spectaculaire zaken zijn er deze keer vanuit het bestuur niet te melden. Niet omdat er niets gebeurt, integendeel, er wordt nog steeds hard gewerkt aan de bibliotheek en de catalogus, de ledenadministratie, het onderzoeken van mogelijke samenwerking met KNMO (Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie) en natuurlijk, zoals altijd, aan het Jeugdbeleid. Een verslag van enkele activiteiten op het gebied van Jeugdbeleid vindt u elders in deze nieuwsbrief.
Facebook
FASO is, zoals bekend, ook actief op facebook en makkelijk te vinden via www.faso.eu (klikken op de link naar Facebook, rechts boven op de homepage).
EOFed
Zoals de bibliotheek belangrijk is voor de FASO is de samenwerking tussen de verschillende muziekbibliotheken ook belangrijk voor EOFed. In mei is er een overleg geweest tussen de bibliothecarissen van verschillende orkestenfederaties en de bibliothecaris van de FASO is daar ook geweest. Overleg is nodig omdat wij binnen Europa muziek van elkaar lenen en wij uiteraard ook kunnen leren van elkaars kennis en ervaring.
Begin juni werd weer het driejaarlijkse orkestenfestival van onze Europese koepel, de EOFed, gehouden. Deze keer in Italië, in het prachtige Cremona, de stad die beroemd werd door de prachtige violen die er gemaakt werden. Daar werd ook de ledenvergadering gehouden van EOFed waar de FASO ook bij aanwezig was. Elders in deze Nieuwsbrief vindt u een impressie van ‘Cremona’ door onze secretaris Nelleke Geusebroek.

Nieuws uit de FASO-bibliotheek
Nieuwe aanwinsten
Van de bibliothecaris, Piet van den Heuvel, kregen we de volgende informatie over nieuwe aanwinsten in de bibliotheek die in de eerste drie maanden van 2015 aangekocht zijn en inmiddels in de catalogus zijn opgenomen:
Er zijn een negental nieuwe titels aangeschaft.
Twee werken zijn overgenomen van orkesten, en twee werken zijn afkomstig van de opgeheven bibliotheek van Huismuziek.
Tenslotten is de ouverture “Faust” op. 60 van L. Spohr aangekocht uit antiquariaat :
U vindt een volledige lijst van de nieuwe aanwinsten op de website van de FASO

FASO Jeugdbeleid
Eerste lustrum Brabantse Strijkersdag
Het eerste lustrum van de Brabantse Strijkersdag (BSD) in Eindhoven op 12 april (met 135 deelnemers!) is een groot feest geworden. Het thema van dit feest was Verbeelding. Als kadootje konden de deelnemers optreden in het voorprogramma van het concert van de philharmonie zuidnederland op 19 april in Den Bosch.
Het was een gouden idee om naast de ondersteuning door de musici van philharmonie zuidnederland en docenten van het CKE Eindhoven ook muziekstudenten van Fontys Hogeschool Tilburg en Hogeschool Zuyd in te schakelen voor extra coaching. Het topstuk was de door CKE-docent/contrabassist Ruud van der Meulen gecomponeerde medley Verbeelding van 1001 nacht dat door alle groepen samen gespeeld werd. Zowel op 12 april in Eindhoven als op 19 april in Den Bosch.
Ieder die zich afvraagt of het FASO-Jeugdbeleid zijn investering waard is, nodigen we graag uit de volgende Brabantse Strijkersdag mee te beleven. Het is prachtig om te zien hoe het plezier in samen muziek maken ervan afspat en wat er allemaal in zo`n dag kan worden bereikt. Hier zien we de eerste orkestmusici in spe zich ontwikkelen.
Limburgse Strijkersdag
Op 17 oktober start de Limburgse Strijkersdag in Maastricht, volgens dezelfde opzet. De oproep tot deelname vindt u elders in deze Nieuwsbrief. De docenten van die dag zijn verbonden aan Kumulus Muziekschool in Maastricht en ook nu verlenen weer een aantal musici van de philharmonie zuidnederland hun medewerking.
Strijkersrichtlijnen
Zoals tijdens de laatste ALV bekend gemaakt werd, staan er weer diverse plannen op stapel. Ze zijn nog niet allemaal even ver uitgewerkt, maar eentje is alvast de moeite van het benoemen waard. Frank de Jong (werkzaam bij Kunstbalie Tilburg) heeft vanuit de provincie Brabant de opdracht gekregen om binnen drie jaar een aantal examenplaatsen voor strijkers geregeld te hebben in Brabant. Dit gebeurt in aansluiting op de richtlijnen voor strijkers (die de FASO samen met voormalig Kunstfactor - nu LKCA- twee jaar geleden ontwikkeld heeft).
Frank heeft daarom de samenwerking met de FASO (in dit geval de Commissie Jeugdbeleid in de persoon van Wil Senden) gezocht. Hoewel Brabant een voorlopersfunctie heeft voor wat betreft deze examinering, is er ook vanuit andere delen van het land al brede belangstelling getoond. We houden u op de hoogte.

Limburgse Strijkersdag 2015
Oproep tot deelname
Doe mee aan de Limburgse Strijkersdag voor jonge strijkers op 17 oktober 2015. Onder leiding van topmusici van philharmonie zuidnederland en Kumulus Muziekschool repeteer je in een orkest op jouw niveau. Je repeteert niet alleen met het complete orkest, maar ook in groepjes onder leiding van een professionele musicus. ’s Middags treed je op in de ‘Henri Hermanszaal’ van Kumulus Muziekschool in Maastricht: een echt concertpodium waar je familie en vrienden kunnen komen luisteren.
Er wordt in twee groepen muziek gemaakt: een groep van de jongste strijkers t/m A niveau, speciaal voor beginnende muzikanten die graag in een echt orkest willen spelen, en een groep strijkers met B/C/D-niveau, voor ambitieuze strijkers die de fijne kneepjes van het orkestspel willen leren. Vraag aan je docent in welke groep je het beste past. De partijen kun je van tevoren al op de website vinden, zodat je ze thuis en op de les al kunt oefenen.
Opgeven kan tot 15 september 2015 via www.strijkersdagen.nl.
Voor deelname aan de Strijkersdag betaal je €20,-, inclusief lunch. Neem ook eens een kijkje op de Limburgse Strijkersdag Facebookpagina! Meer informatie? Mail naar info@strijkersdagen.nl

Europees Orkestenfestival in Cremona
Domstad Jeugdorkest en Drents Symfonie Orkest vertegenwoordigen FASO
Voor het geval u het niet meer zo scherp voor de geest hebt, Cremona is die stad in Noord-Italië die zo beroemd is om haar vioolbouwers. De stad herbergt nog steeds heel veel vioolbouwers en is daar ook heel trots op. Van 4 juni tot en met 7 juni was deze historische plaats het muzikale middelpunt voor een groot aantal Europese amateur symfonieorkesten.
Zo’n 700 amateurmusici uit 8 Europese landen waren hier bij elkaar gekomen om op diverse locaties te musiceren, concerten bij te wonen en/of aan workshops deel te nemen. De stad heeft daar alle mogelijkheden voor, want de oude binnenstad staat bijna vol met Palazzo’s en kerken waar je muziek kunt maken. Verder is er een moderne (muziek)zaal in het hartje van de stad en op de slotavond was daar nog een podium op het centrale plein aan toegevoegd. Voeg aan dit plaatje nog het stralende, warme weer toe (en heerlijk ijs) en je hebt een fantastische entourage.
Op het festival konden amateurmusici uit 8 landen en 22 orkesten (waarvan 9 jeugdorkesten) een concertje geven. De FASO werd daarbij uitstekend vertegenwoordigd door het Domstad Jeugdorkest en het Drents Symfonie Orkest. Zij speelden beiden in een akoestiek die het musiceren niet makkelijk maakte maar het resultaat was toch zo overtuigend en muzikaal dat de toehoorders hebben genoten.
Ook de bijdrage van de Nederlanders aan de workshops en hun vrolijke aanwezigheid in de stad was heel belangrijk. Dit maakt zo’n festival zo mooi, al die mensen uit al die landen, van verschillende muzikale niveaus en met verschillende moedertalen die elkaar opzoeken en die met plezier samen muziek maken.
Een heerlijk buffet in een schitterend verlichte binnenplaats bijv. maakt het natuurlijk allemaal nog veel feestelijker. De dagen werden verder (bijna tot barstens toe) gevuld met het spelen in workshops. Sommige (delen van) orkesten vonden ondanks dat nog de tijd om ergens op een plein in de stad te gaan spelen.
De workshops waren heel uiteenlopend: volksmuziek/jazz/geïmproviseerde muziek/muziek uit de klassieke periode/barok.
Er was zelfs een workshop met Nederlandse muziek. De organisatie had Gerhart Drijvers gevraagd om een Nederlands werk voor symfonieorkest uit de Klassieke periode te willen instuderen. Gerhart vond zo’n werk in de 4e symfonie van Carl Anton Fodor (vaak bekend als de 3e symfonie), opmerkelijk mooie muziek.
Het enthousiasme van de workshop deelnemers was zelfs zo groot dat de FASO bibliotheek het waarschijnlijk nog wel een paar keer naar het buitenland zal kunnen uitlenen. De faam van Fodor, met dank aan Gerhart en het festival, kan zich zo alsnog over Europa verspreiden, behoorlijk lang na zijn dood maar zeker verdiend.
Dat uitlenen over de grenzen was overigens ooit de aanleiding om de Europese Orkesten Federatie op te richten. Deze organisatie (of een federatielid) organiseert dus ook deze driejaarlijkse orkestenfestivals. De Noorse federatie voor amateurorkesten heeft al aangeboden het 11e festival, in 2018, in Bergen te willen organiseren. Dat u het vast weet!
Het grote probleem van het festival was misschien wel dat er zoveel te beleven viel dat je lang niet alles kon gaan beluisteren. Het grote muziekfeest op zaterdagavond op het centrale plein was gelukkig wel door iedereen mee te maken. Hierbij gaven 12 orkesten acte de présence, tegen het decor van een prachtig uitgelichte Dom. Met feestelijke programma’s voor al die honderden mensen aan tafeltjes op het plein. Bij een tango of wals werd zelfs spontaan gedanst. Het was echt feest in de stad, niet alleen voor de gasten maar ook voor inwoners van Cremona.
Meer foto’s en filmpjes kunt u zien en horen via www.faso.eu (en facebook)
Nelleke Geusebroek
Wie wij zijn.
De vereniging Viotta Jeugdorkest uit Den Haag stelt zich voor
Welke factoren er precies aan bijdragen is vermoedelijk nooit onderzocht, maar feit is dat in Den Haag verhoudingsgewijs een gunstig klimaat heerst voor het beoefenen van klassieke muziek door jongeren. Maar liefst 3 jeugdorkestverenigingen floreren er; ieder met een eigen identiteit en broederlijk naast elkaar in plaats van concurrerend met elkaar. De vereniging Viotta Jeugdorkest (kortweg Viotta) startte 26 jaar geleden als een eigenzinnige afsplitsing van een van de andere verenigingen en groeide gestaag uit. Viotta telt nu ± 240 leden, vanaf augustus 2015 verdeeld over vijf orkesten.
Doelstelling van Viotta
Net als bij andere verenigingen is het natuurlijk van belang dat de leden bij Viotta plezier hebben in hun repetities en concerten. De hoofddoelstelling van Viotta is echter het optimaal stimuleren van de muzikale ontwikkeling van de leden. Dit gebeurt onder meer door gevarieerd repertoire op de lessenaars te zetten van een uitdagend niveau. Dat wordt in een relatief korte tijd ingestudeerd. Daarbij ligt het accent, behalve op het optimaliseren van het samenspel, op het kennismaken met en leren aanvoelen van de muziek. Bij de concerten aan het eind van elk repetitieblok tellen begrip van de uitgevoerde stukken en manifeste muzikaliteit dan ook zwaarder dan het bereiken van technische perfectie.
De Viotta orkesten in vogelvlucht
Het bespelen van een muziekinstrument lukt niet vanzelf, maar vraagt oefening. Dat geldt ook voor muziek maken in een orkest of ensemble. In het Junior Ensemble van Viotta wordt de jongste aanwas van de vereniging onder leiding van Inge Reinders vertrouwd gemaakt met de belangrijkste spelregels van spelen in orkestverband. Naar de dirigent en naar elkaar luisteren en kijken tijdens het spelen krijgt hier veel aandacht.
In het Viotta Juniororkest, ook geleid door Inge Reinders, wordt gebruik makend van wat gecompliceerder repertoire, verder gewerkt aan het de interactie met de dirigent. Plezier ontwikkelen in het samen muziek maken is natuurlijk ook hier een belangrijk onderdeel. Naast de wekelijkse repetities wordt zo nu en dan een uitstapje gemaakt, bijvoorbeeld naar de Efteling. Er zijn ook gezellige middagen waarop zowel muziek wordt gemaakt als pannenkoeken worden gebakken.
Het Viotta Jeugdorkest bestaat uit kinderen die ruwweg tussen de tien en vijftien jaar oud zijn en al verder gevorderd. Dirigent Coen Stuit bouwt met het ensemble verder op de orkestervaring die veel leden in het Juniorensemble opdeden. In een zo compleet mogelijke bezetting wordt al behoorlijk complex repertoire gespeeld, veelal nog wel bewerkingen voor jeugdorkest van doorgaans bekende werken. In 2014 en 2015 deed het ensemble ervaring op met uitvoeringen van muzikale vertellingen i.s.m. acteur Steef Hupkes (bekend van de TV serie SpanGaz).
In september van dit jaar wordt een start gemaakt met het Viotta Kamerorkest, eveneens onder leiding van Coen Stuit. De basisbezetting bestaat uit strijkers, die alvorens door te stromen naar het Jeugdorkest één of twee jaar ervaring opdoen met het spelen in een kleinere orkestbezetting met daarvoor bestemd repertoire. Afhankelijk van de te spelen werken wordt de strijkersbezetting aangevuld met blazers uit het Jeugdensemble of het Jeugdorkest.
In het Viotta Symfonieorkest met dirigent René Gulikers spelen de meest gevorderde leden van de vereniging. Hun leeftijd ligt ruwweg tussen de vijftien en twintig jaar. De leden komen uit de hele provincie Zuid-Holland en soms zelfs van ver daarbuiten. Het Viotta Symfonieorkest speelt uiteenlopend repertoire. Zo stonden zowel diverse grote klassieke werken op het programma als stukken van hedendaagse componisten. Het Viotta Jeugdorkest speelt vrijwel altijd de originele composities.
Overige activiteiten bij Viotta
Alle orkesten voeren in een verenigingsjaar minimaal drie concertprogramma’s uit, die worden afgesloten met een of meer concerten. Voor het Symfonieorkest, het Kamerorkest en het Jeugdorkest wordt aan het begin van een seizoen een studieweekend georganiseerd. Door het jaar heen vinden studiedagen en ook groepsrepetities plaats; ook voor het Juniororkest.
De afgelopen jaren konden onze leden enkele extra workshops volgen; oriëntatie altviool (i.s.m. The Dutch Viola Society) en ensemblespel (i.s.m. Kamermuziekatelier Nederland en leden van het Matangi Kwartet). Voor geïnteresseerde leden en hun ouders vindt een serie lezingen plaats over de ontwikkeling van de muziek door de eeuwen heen. Viotta zou ook graag een cursus muziektheorie aanbieden, maar vooralsnog staan vooral praktische problemen dat in de weg. Als de financiën het toelaten maakt het Symfonieorkest om het jaar een buitenlandse concertreis.
Viotta werkt geregeld mee aan bijzondere projecten van en voor anderen; benefietconcerten, voorstellingen voor scholieren, koorbegeleidingen, muzikale bijdragen bij bijzondere evenementen.
Al vele jaren stelt Viotta voor een van de regionale finalisten van het Prinses Christina Concours (PCC) een prijs ter beschikking in de vorm van een soloconcert. Ook de inmiddels vermaarde Janine Jansen speelde in februari 1992 een van haar eerste soloconcerten met het Viotta Jeugdorkest.
Alle Viotta orkesten repeteren elke zaterdagmiddag vanaf 15.00 uur in het Haags Montessori Lyceum (HML) in de Nassau Bredastraat in Den Haag. Wie wil komen kijken/luisteren is van harte welkom!
Voor verdere informatie: www.viotta.nl

Mijn Favoriet
Krönungsmesse van Luigi Cherubini
Vorige week zaterdag, op 6 juni, heeft het koor en orkest van Toonkunst Bussum zijn halfjaarlijkse concertoptreden verzorgd. Hoogtepunt van dat concert was de uitvoering van de Krönungsmesse in G van de Italiaanse componist Luigi Cherubini (Florence, 1760 - Parijs, 1842). Het heeft mij als cellist in het orkest een intens muzikaal genoegen gegeven om deze mis te kunnen spelen.
Ik werd vooral getroffen door de haast mystiek aandoende sfeer van bepaalde passages uit het Gloria en het Credo. Allereerst schets ik een plaatsbepaling in een notendop van de componist Cherubini en van de betreffende mis en daarna geef ik een uitleg van het door Cherubini gehanteerde stijlelement van de passages die mij zo gegrepen hebben.
Cherubini kreeg al op heel jonge leeftijd les van zijn vader die clavecinist aan het Teatro della Pergola te Florence was. Vervolgens werd hij door de indertijd vermaarde Giuseppe Sarti geschoold in de contrapunctische stijl. Na een aantal reizen en een verblijf in Londen vestigde hij zich in 1786 voorgoed in Parijs waar hij uitgroeide tot het gezicht van de Franse theaterwereld. Tot 1800 heeft hij met heel veel succes opera’s gecomponeerd.
Het is tegenwoordig moeilijk voor te stellen dat Cherubini in die tijd niet alleen de belangrijkste componist van Parijs was, maar ook de succesvolste van heel Europa. Theaters in Londen en Wenen vochten om zijn nieuwste werken en hij kon Beethoven en Haydn tot zijn bewonderaars rekenen. Echter na het succesjaar 1800 werd de belangstelling voor zijn opera’s bij het Parijse publiek minder en legde Cherubini zich opnieuw toe op het componeren van religieuze werken.
De Mis in G werd door Cherubini gecomponeerd in 1819 en wel n.a.v. de kroning van Lodewijk XVIII. De troon werd door deze koning bestegen op 3 mei 1814 maar zonder de gebruikelijke kroningsceremonie. De kroning werd 5 jaar later opnieuw gepland. Echter op grond van onder meer politieke spanningen werd de kroningsplechtigheid voor een tweede keer uitgesteld. En de door Cherubini gecomponeerde mis verdween in een la en werd nooit uitgegeven.
Cherubini’s zoon Salvador zorgde er echter voor dat de mis in 1867 als klavieruittreksel in een verzamelband met de titel Musique religieuse de L. Cherubini terecht kwam en werd gepubliceerd.
Cherubini was getuige van de grote politieke en maatschappelijke veranderingen van de Franse Revolutie. Zowel de revolutie als de veranderende tijdgeest - de romantiek - drukte een stempel op de algemene ontwikkelingen van de muziek in Parijs. Er ontstond een groeiende belangstelling voor het volkslied en de opkomst van nationale gevoelens kreeg een nieuwe impuls. De hymne werd voor veel componisten het middel bij uitstek om deze nationale gevoelens uit te drukken.
Enkele hymnen uit die tijd: Luigi Cherubini - Hymne à la Victoire, Joseph Gossec - Peuple, Éveille - Toi!, Hector Berlioz - Hymne à la France. In deze hymnen werden twee tegenstrijdige kenmerken verenigd: aan de ene kant verhevenheid, monumentaliteit en massaliteit en aan de andere kant - vanwege de eis van zingbaarheid en om het memoreren te begunstigen - eenvoud m.b.t. ritme, metrum, melodie en harmonische structuur.
Cherubini is er niet voor terug gedeinsd om compositietechnieken die gebruikt werden in de hymnen, over te dragen op de kerkmuziek en dus ook in zijn ‘Krönungsmesse’. In de delen Gloria en Credo van de Mis in G heeft Cherubini de genoemde contrasten ingenieus vorm gegeven. Door het gestaag aanhouden van eenvoudige harmonische ritmische structuren worden lange dynamische spanningsbogen gecreëerd, die een zeer bijzonder muzikaal effect teweeg brengen bij luisteraars en uitvoerenden. Vermeldenswaard is nog dat deze grote Mis een ‘koormis’ is, zonder de gebruikelijke zangsolisten.
Ingrid Kaczmarek

Hofstads Jeugdorkest op tournee naar Italië!
Door het brede repertoire - van klassiek tot modern - gaat er voor alle musici een wereld open. Door de orkestleden te blijven uitdagen, worden grenzen verlegd. Maar niet alleen op muzikaal vlak worden grenzen verlegd. Het Hofstads Jeugdorkest gaat van 11 t/m 25 juli over de landsgrenzen heen, op tournee naar Noord-Italië. Deze tournee speelt een belangrijke rol om de motivatie en bezieling bij de jonge musici te bereiken en te kunnen presteren op een hoog ambitieniveau. Door een dergelijke tournee te organiseren leven de jongeren met elkaar hier naartoe, gedisciplineerd, gericht en in teamverband. Kort gezegd: grensverleggend!
Het orkest neemt dit jaar deel aan het International Youth Festival in Toscane. Op dit festival zullen wij concerten geven in Florence, Montecatini, Verona en Riva del Garda. Daarnaast is er nog een aantal plaatsen die we muzikaal gaan bezoeken, bijvoorbeeld Verona om een opera bij te wonen. Ook is er gelegenheid voor internationale en inspirerende ontmoetingen met leeftijdsgenoten. Zo zullen wij op de heenreis een stop maken in Burg Abenberg om daar samen te spelen met het orkest ‘Fürther Streichhölzer’. In Florence spelen we samen met het orkest van het conservatorium van Florence.
De kosten voor een dergelijke tournee zijn hoog. Een belangrijk deel van de kosten wordt door de orkestleden zelf bij elkaar gebracht via een eigen bijdrage, maar ook via allerlei wervingsacties (zoals auto’s wassen van winkelend publiek) en concerten. Desalniettemin is het lastig om een volledige dekking voor de begrote uitgaven uit eigen middelen bij elkaar te krijgen. Daarom heeft het orkest u nodig.
Met uw bijdrage maakt u het mogelijk om deze groep van jonge, geïnspireerde musici de ervaring van hun leven te geven in het prachtige, culturele Italië. Helpt u de droom van dit orkest kleur te geven? Wij vragen graag uw bijdrage op https://voordekunst.nl/projecten/3194-hofstads-jeugdorkest-naar-italie en meer informatie over het orkest en de tournee vindt u op www.hofstadsjeugdorkest.nl

Compositiewedstrijd Euregio Jeugdorkest
Uitnodiging aan jonge componisten: componeer een hemellichaam waar Holst jaloers op zou zijn!
In 2015 organiseert het Euregio Jeugdorkest haar eerste compositiewedstrijd. De wedstrijd is bedoeld voor jonge componisten met een maximum leeftijd van 30 jaar. Zij worden uitgedaagd om een stuk van 6 tot 10 minuten te componeren voor een groot symfonieorkest met als inspiratiebron het heelal. Laat je fantasie dus de vrij loop met sterren, planeten en andere hemellichamen!
De inzendingen worden beoordeeld door een uiterst deskundige jury, bestaande uit: Willem Jeths (componist des vaderlands), Piet Swerts en Wim Henderickx. Elke componist mag één compositie indienen vóór 25 september 2015. Voor deze wedstrijd worden een eerste en tweede prijs beschikbaar gesteld door KoBra (stichting Kunst en Onderneming Brabant, een culturele vereniging verbonden aan Theaters Tilburg).
Het Euregio Jeugdorkest gaat o.l.v. Hans Casteleyn de winnende werken een aantal keer uitvoeren in grote zalen in Tilburg, Breda, Eindhoven en België. Naast deze winnende composities speelt het EJO de beroemde ‘Planets’ van Gustav Holst. Wie durft het aan om op deze podia te stralen met zijn/haar winnende compositie? Voor meer info en het wedstrijdreglement: www.euregiojeugdorkest.com

De fagot jublleert
2016 in het teken van 500 jaar fagot
Het jaar 2016 wordt het Jaar van de Fagot en dat is niets teveel eer voor dit prachtige instrument.
Enige jaren geleden is er een document gevonden uit 1516, waarin voor het eerst melding gemaakt werd van de fagot. Daarom staat 2016 in het teken van '500 jaar fagot'.
Eind juni/begin juli 2016 zal er in Amsterdam een groot festival plaatsvinden, georganiseerd door de Stichting 'Fagot 500' en ondersteund door het Holland Festival.
Gedurende het hele jaar door worden in dat kader activiteiten georganiseerd.
Verschillende professionele orkesten houden bij hun programmering hier rekening mee. Zo zal Gustavo Nunez, solofagottist van het Koninklijk Concertgebouw Orkest, soleren en ook de beroemde fagottist Bram van Sambeek zal solo spelen, namelijk bij de philharmonie Zuid-Nederland.
Het FagotNetwerk zou het zeer op prijs stellen als juist ook amateur-orkesten bij hun
concertprogrammering voor 2016 aandacht willen schenken aan dit jubileum, door bijvoorbeeld symfonische werken te programmeren met een opvallende fagotpartij of door het programmeren van een soloconcert voor fagot.
Inlichtingen: post@fagotnetwerk.org.

Dudok Kwartetdagen
In oktober (van 19 tot en met 23) organiseert het Dudok Kwartet uit Amsterdam voor het eerst de Dudok Kwartetdagen: een interactieve cursus voor strijkkwartetten. Men is hiervoor op zoek naar mensen die vast in een strijkkwartet spelen, óf die de Dudok Kwartetdagen een goede aanleiding vinden om een strijkkwartet te beginnen. Mensen die wel interesse hebben, maar geen strijkinstrument bespelen, zijn van harte welkom als bezoeker.
Deelnemers kunnen naar hartenlust spelen en krijgen les.
Locatie: Akoesticum in Ede.
Inlichtingen: kwartetdagen@dudokkwartet.nl en dudokkwartet.nl/kwartetdagen/

Zeister Muziekdagen 2015
Top musici te gast van 15 tot 29 augustus
Naast topkwartetten uit Polen, Tsjechië en Korea komen er deze zomer veel beroemde ensembles en musici van eigen bodem naar de Zeister Muziekdagen. Zij spelen in augustus in de kerk van de Evangelische Broedergemeente in Zeist. De festivalprogrammering biedt dit jaar ook veel ruimte aan een nieuwe generatie musici die op internationale podia successen boekt.
Met het Novus String Quartet komt er aanstormend talent uit Korea naar de Zeister Muziekdagen. Het Van Baerle Trio speelt onder meer een stuk van componist des vaderlands Willem Jeths.
Lucas en Arthur Jussen verzorgen een avond pianomuziek, en harpist Remy van Kesteren krijgt carte blanche en presenteert een programma rondom de Catalaanse componist Federico Mompou. Het Poolse Szymanowski Quartet is een oude bekende in Zeist. Dit jaar verrast het met een gewaagde combinatie van Beethovens Septet en een compositie van (jazz)trompettist Wynton Marsalis. Het Tsjechische Bennewitz Quartet verzorgt het slotconcert. De ensembles werken samen met musici van naam, zoals Bram van Sambeek (fagot), Eric Vloeimans (trompet) en Ying Lai Green (contrabas).
In het nieuwe onderdeel ‘Muziek & Zo’ van de Zeister Muziekdagen legt schrijver Jan Brokken de Baltische ziel bloot in een concertlezing. Zijn verhaal wordt ondersteund door muziek voor piano en viool van Arvo Pärt (Estland), Pēteris Vasks (Letland) en Jurgis Gaizauskas (Litouwen).
Naast de betaalde concerten zijn een aantal activiteiten gratis toegankelijk, zoals de masterclasses voor young professionals. Ook gratis zijn het Openluchtconcert in het Slottuintheater van Zeist en het Familieconcert ‘Peter en de Wolf’ door het Anemos Ensemble en acteur Michiel Bijmans.
U kunt kaarten bestellen via www.zeistermuziekdagen.nl, waar u ook het volledige programma kunt vinden.

Huismuziek: cursussen in het nieuwe seizoen
Het nieuwe seizoen van Huismuziek is open voor inschrijving, en dat is duidelijk op het bureau. Honderden inschrijvingen verwerken, vragen beantwoorden, bezettingen in de gaten houden… Sommige cursussen zijn zelfs al bijna vol, dus wees er snel bij! De tien cursussen waar de meeste inschrijvingen voor binnen kwamen zijn: Strijkinstrumentenbouw, Blokfluitmuziek voor advent en kerst, Concerti da camera, Octet van Schubert, Schubertiade, Valentijn met Jetse Bremer, Klezmerorkest, Blazersensembleweekend, Nieuwe Nederlandse muziek voor cello en piano en Arrangeren voor vakmusici. Verdere informatie, ook over het totale cursusaanbod, kunt u vinden op www.huismuziek.nl

Oud en Nieuw met Beethoven en Korngold
Het Nederlands Strijkersgilde studeert in een zomerse muziekweek ieder jaar een modern strijkersprogramma in met muziek uit de 20e en 21e eeuw, om dit vervolgens uit te voeren in heel Nederland. Het NSG bestaat uit zo'n 40 jonge, enthousiaste, vergevorderde amateurs en (semi-)professionals.
Dit jaar is het thema Oud & Nieuw, waarbij Beethoven naast modern en een nieuw gecomponeerd werk staat. Het orkest zal dit jaar voor de tweede keer onder leiding van Gijs Kramers staan.
Beethoven was altijd al zijn tijd ver vooruit, en zijn Grosse Fuge werd door Stravinsky beschreven als 'hedendaagse muziek die altijd hedendaags zal blijven'. Zelfs nu nog wordt het werk bestempeld als een modern werk.
Met solist Arend Grosfeld zal het NSG twee moderne werken uitvoeren op een oud instrument: het klavecimbel. We voeren zowel werk van de Poolse componist Henryk Górecki uit, als een nieuw, speciaal voor het NSG gecomponeerd werk van Matthew Sholomwitz. De in Londen woonachtige componist weet als geen ander de grenzen tussen oud en nieuw op te zoeken in zijn cyclus Letter Pieces. Matthew zal voor het NSG een nieuw werk binnen deze cyclus componeren, waarbij bewegingen, tekst en geluid samen komen waarbij de automatische tunes van het keyboard als inspiratie gediend hebben voor de klavecimbelpartij.
Verder op het programma staat Górecki's Concert voor Klavecimbel en Strijkers, en de Hollywood-achtige Symfonische Serenade van Erich Korngold. Met dit programma slaat het NSG een brug tussen Oud & Nieuw. Een uitdagend en afwisselend programma voor een breed publiek. Het NSG geeft concerten op 17, 18 en 19 juli in Utrecht, Nijmegen en Leiden, voor 12 of 10 euro. Zie ook www.nederlandsstrijkersgilde.nl

Zonmercursus Woudschoten
Ben je tussen de 12 en 25 jaar, speel je fluit, hobo of ben je koperblazer, dan is misschien Zomercursus Woudschoten iets voor jou?
Van 4 t/m 14 augustus 2015 vindt de kamermuziekcursus plaats in Groepsaccommodatie Beukenhof te Biezenmortel (tussen Den Bosch en Tilburg).
Tien dagen lang samen muziek beoefenen met leeftijdgenoten in een sfeervolle omgeving.
Deelnemen kost € 599 en achter Centraal Station Den Bosch wacht de ‘Woudschotenbus’, die je dinsdag 4 augustus om half tien naar Biezenmortel brengt.
Meer informatie op www.zomercursuswoudschoten.nl

KOP Festival 2015 komt eraan!
Op 7 en 8 november vindt het Festival plaats in Rozet Arnhem. De inschrijvingen voor deelname zullen openen op 15 juni - 26 juli. De eerste 2 weken geldt een Early Bird tarief.
Plezier in het samen maken van muziek
Het KOP Festival is hét kamermuziekfestival voor amateurs, ontstaan uit het plezier in het samen maken van muziek. Amateurs en professionals dagen elkaar gedurende twee dagen uit en delen hun kennis, nieuwe ervaringen en plezier.
Meld je aan!
Deelname aan het festival is mogelijk voor alle amateurensembles en individuele musici van alle niveaus en alle instrumenten, inclusief zang. Speciaal voor kinderen in de leeftijd 8 t/m14 jaar organiseren wij een eigen concours en uitdagende activiteiten op zondag. Je kunt je inschrijven voor Masterclasses, een Concours, en samenspelsessies. Verder is er een uitgebreid randprogramma. Voor verdere informatie zie www.klassiekopenpodium.nl/kop-festival

De redactie ontvangt regelmatig concertaankondigingen van orkesten. Gewone, maar vaak ook heel bijzondere concerten. Aankondigingen van deze concerten kunt u plaatsen op de FASO-website in de FASO-concertagenda. FASO-orkesten kunnen door gebruik te maken van hun inloggegevens gemakkelijk aankondigingen van hun concerten aan de concertagenda toevoegen. Maak daar gebruik van: de concertagenda kan ook andere orkesten stimuleren tot het samenstellen van uitdagende programma's.
Zo kunt u er bijvoorbeeld aankondigingen vinden van de volgende concerten:
20 juni, 20:00 uur, Wilhelminakerk, Utrecht: het Ad Hoc orkest, met werken van Daniël de Lange, Edouard Lalo, Camille Saint-Saëns en Julius Röntgen. Voor verdere informatie zie www.adhocorkest.nl
21 juni, 19:30 uur, Pinksterkerk, Heemstede. Het Heemsteeds Philharmonisch orkest, met werken van Jurriaan Andriessen en Peter van Anrooy. Na de pauze zal Jazz en Popmuziek de boventoon voeren Voor verdere informatie zie www.hpho.nl
4 juli, 20:15 uur, Prinsekerk, Rotterdam. Het Symfonieorkest Rijnmond met werken van R. Vaughan Williams, F. Delius, M. Arnold en F. Mendelssohn Voor verdere informatie zie www.symfonieorkestrijnmond.nl

Kopij FASO Nieuwsbrief
Lever uw bijdrage!
Kopij voor de volgende nieuwsbrief kunt u sturen naar:
De deadlines en verschijningsdata van de FASO-nieuwsbrief na de zomer zijn weergegeven in de volgende tabel:
Editie | Deadline | Verschijningsdatum |
2015-5 | 12 september | 26 september |
2015-6 | 24 oktober | 6 november |
2015-7 | 5 december | 19 december |