Deze “event” van de BDLO (Duitse fed. voor amateur orkesten). had twee onderdelen, een orkest en een conferentie. Beide activiteiten maakten gebruik van een Europees en een wereldwijd orkesten-netwerk, respectievelijk EOFed en WFAO. FASO is lid van de EOFed, de European Orchestra Federation.
Ondergetekende was aanwezig in de conferentie maar ook bij de “meet and greet” van het orkest. Het orkest gaf een wonderbaarlijk goed concert na slechts twee dagen oefenen onder leiding van Marcus Stenz. Een aantal Nederlanders bleek mee te spelen (studenten uit Delft en een lid van het wereld-artsen-orkest) maar er deden ook mensen van ver buiten Europa mee. De organisatie had de grootte van het orkest wel wat moeten inperken vanwege corona maatregelen maar het orkest klonk als een klok.
Na het concert werden de eerste EOFed Awards uitgereikt. De eerste ging naar Thorn Manus Reymert (Noor maar gestudeerd in Tilburg) die een geweldig jeugd-strijkorkest in Noorwegen heeft opgezet en tot bloei gebracht. Hij is zich heel bewust van de maatschappelijke functie van het muziek maken. Hij weet ook kinderen te trekken die niet zonder meer op muziekles en een orkest terecht komen. De tweede Award ging naar Nicola Malagugini, een professionele contrabas-speler, die midden in de corona tijd het eerste amateur orkest in Sicilië uit de grond heeft gestampt.
Met deze Award winnaars zitten we al direct bij de maatschappelijke relevantie van muziek maken. Daarover ging het ook vaak tijdens de conferentie. Ook als je het eens bent over die relevantie kan de uitwerking natuurlijk heel verschillend zijn. De jeugdorkesten in Peru hebben toch andere noden dan die in West Europa. De man die uit Ghana was komen reizen had wel (kandidaat)spelers maar geen instrumenten. In Oost Europa is er vaak nog een intensief netwerk van muziekscholen, zoals in het communistisch systeem gebruikelijk, maar de orkesten leunen daar erg op hun dirigent. In veel landen in West Europa zie je wel dezelfde orkeststructuur met een bestuur die professionals in dienst neemt maar daar is de financiële onderbouwing toch vaak heel uiteenlopend.
De “late starter orchestras” in Ierland bijvoorbeeld weten mensen te verleiden om muziekles te nemen en die kunnen dan vrijwel direct lid van een orkest worden, daarbij vaak gecoacht door amateurs. Uit New York was iemand aanwezig van een “Late Starter Orchestra” die bevlogen vertelde over de impact van zo'n orkest. Vooral deze mensen zijn zich erg bewust van het belang van het muziek maken omdat zij een groot deel van het leven het idee hadden dat dat niet voor hen was weggelegd en zij kunnen dus heel goed vertellen hoe belangrijk het voor hen is.
Om mensen op weg te helpen richting de orkesten heb je de professionals hard nodig: muziekleraren, versterkers, componisten (denk aan open score composities voor beginners in orkesten) en dirigenten. Discussie onderwerp was dus ook de opleiding van de dirigenten. Vaak wordt er gedacht dat het dirigeren van professionals en amateurs eigenlijk hetzelfde is, amateurs hebben wat meer tijd nodig en dus hadden we hier wel een discussiepunt te pakken. Achterliggend is ook vaak het idee dat er een hiërarchie is met de solocarrière bovenaan en het lesgeven onderaan. Het zal niet verbazen dat de aanwezige professionals zich hier ernstig tegen verzetten, zij zien wel de grote waarde van het opleiden en begeleiden van amateurspelers. Niet alleen maakt dat de amateur musici gelukkig maar mensen leren zo klassieke muziek (en wellicht zelfs moderne muziek) kennen en zo worden zij ook vaak de toehoorders van de professionele orkesten. Reden genoeg dus voor de professionele sector om de amateurs naar waarde te schatten.
Misschien komt de vraag wel op hoe al die mensen toch naar Dresden konden komen. Er waren inderdaad mensen uit het verre oosten, Amerika en Afrika aanwezig. De organisatie had er verder voor gezorgd dat mensen ook online mee konden doen zowel als sprekers, als discussiedeelnemers en als volgers. Het bleek zelfs dat online modereren van een fysiek aanwezig panel ook mogelijk was. Het succes van de conferentie zat hem vooral in de inzet en de bijdrage van alle (!) deelnemers en van de organisatie. De techniek hielp enorm.
Nelleke Geusebroek
Vice-voorzitter EOFed